I. Quốc hội

1. Vị trí, chức năng và nhiệm vụ

Họp Quốc hội khoá XV

- Vị trí: Quốc hội là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, đại diện cho ý chí và nguyện vọng của toàn thể nhân dân Việt Nam.​

- Chức năng:

+ Lập hiến, lập pháp: Quốc hội có quyền lập hiến (sửa đổi, bổ sung Hiến pháp) và lập pháp (ban hành, sửa đổi, bổ sung luật).

+ Quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước: Quốc hội quyết định các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, chính sách đối ngoại, quốc phòng, an ninh.

+ Giám sát tối cao: Giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước, bảo đảm việc thực thi pháp luật và các chính sách của Nhà nước.​

- Nhiệm vụ cụ thể:

+ Xem xét và thông qua các dự án luật, sửa đổi, bổ sung Hiến pháp.

+ Quyết định về ngân sách nhà nước, chính sách tài chính, tiền tệ.

+ Giám sát hoạt động của Chính phủ, các cơ quan nhà nước khác và các tổ chức liên quan.

+ Bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm các chức danh quan trọng như Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.​

2. Cơ cấu tổ chức và hoạt động

- Cơ cấu tổ chức:

+ Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Điều hành công việc giữa các kỳ họp của Quốc hội.

+ Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội: Giúp Quốc hội trong việc thẩm tra, giám sát các lĩnh vực chuyên môn.

+ Đoàn Đại biểu Quốc hội: Đại diện cho các địa phương trong việc tham gia vào các quyết định của Quốc hội.

+ Các cơ quan khác: Hỗ trợ công tác tổ chức, hành chính của Quốc hội.​

- Hình thức hoạt động:

+ Quốc hội họp hai kỳ mỗi năm, có thể họp bất thường khi cần thiết.

+ Quốc hội làm việc theo chế độ hội nghị, quyết định theo đa số.

+ Trong trường hợp cần thiết, Quốc hội có thể họp kín để thảo luận các vấn đề nhạy cảm.​

II. Chủ tịch nước

1. Vị trí, chức năng và nhiệm vụ

Lễ đón chính thức Chủ tịch nước Lương Cường thăm Lào

- Vị trí: Chủ tịch nước là người đứng đầu Nhà nước, thay mặt Nhà nước về đối nội và đối ngoại.​

- Chức năng:

+ Đại diện Nhà nước: Thay mặt Nhà nước trong quan hệ đối ngoại, ký kết và phê chuẩn các điều ước quốc tế.

+ Quyết định các vấn đề quan trọng: Quyết định về quốc phòng, an ninh, tình trạng khẩn cấp, đặc xá, nhập quốc tịch.

+ Giám sát và kiểm tra: Giám sát việc thực thi Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội và các quyết định của mình.​

- Nhiệm vụ cụ thể:

+ Ký và công bố Hiến pháp, luật, pháp lệnh.

+ Đề nghị Quốc hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm các chức danh quan trọng.

+ Quyết định về đặc xá, nhập quốc tịch, tặng thưởng danh hiệu nhà nước.

+ Thống lĩnh lực lượng vũ trang nhân dân, giữ chức Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và An ninh.

+ Quyết định đàm phán, ký kết điều ước quốc tế nhân danh Nhà nước.​

2. Hình thức hoạt động

- Thông qua các quyết định chính thức: Chủ tịch nước thực hiện chức năng của mình qua việc ký quyết định, sắc lệnh, và các lệnh hành chính. Những quyết định này mang tính pháp lý và có hiệu lực trên phạm vi toàn quốc.​

- Ủy quyền: Chủ tịch nước có thể ủy quyền cho Phó Chủ tịch nước hoặc các cơ quan, tổ chức khác thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể.​

III. Chính phủ

1. Vị trí, chức năng và nhiệm vụ

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ

- Vị trí: Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội.​

- Chức năng:

+ Thực thi pháp luật: Tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước.

+ Quản lý hành chính nhà nước: Quản lý các lĩnh vực kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại.

+ Đề xuất chính sách: Đề xuất các chính sách, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh.​

- Nhiệm vụ cụ thể:

+ Đề xuất, xây dựng chính sách vĩ mô, trình Quốc hội.

+ Ban hành các văn bản pháp lý dưới luật để thực thi các chính sách đã được Quốc hội thông qua, bao gồm các nghị định, thông tư, chỉ thị, quyết định.

+ Tổ chức và giám sát việc thực hiện các quyết định, chính sách của Nhà nước trên tất cả các lĩnh vực như giáo dục, y tế, môi trường, kinh tế, xã hội.

+ Đảm bảo trật tự hành chính quốc gia, tổ chức các hoạt động hành chính thống nhất trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam.

+ Quản lý các chương trình phát triển kinh tế, tài chính, và ngân sách nhà nước, đặc biệt là thực hiện các dự án trọng điểm của quốc gia.

2. Cơ cấu tổ chức và hình thức hoạt động của Chính phủ

- Cơ cấu tổ chức:

+ Thủ tướng Chính phủ: Thủ tướng là người đứng đầu Chính phủ, chịu trách nhiệm trước Quốc hội về việc điều hành công tác của Chính phủ và các cơ quan nhà nước.

+ Các Phó Thủ tướng Chính phủ: Phó Thủ tướng giúp Thủ tướng điều hành công việc của Chính phủ, có thể kiêm nhiệm các lĩnh vực khác nhau (như kinh tế, văn hóa, quốc phòng...).

+ Các Bộ và Cơ quan ngang Bộ: Bộ là cơ quan của Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà nước chuyên ngành như Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Giáo dục và Đào tạo. Các cơ quan ngang Bộ thực hiện nhiệm vụ tương tự nhưng không thuộc bộ máy tổ chức của các bộ.

+ Các cơ quan khác: Ngoài ra, Chính phủ còn bao gồm các cơ quan như Văn phòng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ, và các cơ quan nghiên cứu, tư vấn cho Chính phủ trong việc xây dựng chính sách và quản lý nhà nước.

- Hình thức hoạt động:

+ Chính phủ hoạt động chủ yếu thông qua các phiên họp Chính phủ để thảo luận, quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia.

+ Hoạt động của Thủ tướng Chính phủ và các Bộ trưởng nhằm thực thi các nghị quyết, chỉ thị của Chính phủ và Quốc hội, trực tiếp quản lý các lĩnh vực hành chính quốc gia.

+ Hình thức quản lý của Chính phủ còn bao gồm việc chỉ đạo, giám sát và kiểm tra việc thực thi các chính sách, văn bản pháp luật từ Trung ương đến địa phương.