Bài 24: Hệ thống lái SVIP

I. CẤU TẠO VÀ NGUYÊN LÍ HOẠT ĐỘNG

1. Cơ cấu lái

a. Nhiệm vụ

Cơ cấu lái xác định tỉ lệ truyền của hệ thống lái.

=> Giúp người lái điều khiển bánh xe quay đến các góc độ mong muốn.

b. Cấu tạo

Sơ đồ cấu tạo hệ thống lái với
cơ cấu lái bánh răng - thanh răng

- Có nhiều loại cơ cấu lái khác nhau, gồm cơ cấu lái bánh răng - thanh răng được sử dụng phổ biến trên ô tô con.

- Cơ cấu lái bánh răng - thanh răng bao gồm:

+ Bánh răng.

+ Thanh răng.

=> Lắp chung trong một vỏ hộp để tạo ra tỉ số truyền.

c. Nguyên lí hoạt động

- Khi quay vành lái, bánh răng quay và làm thanh răng dịch chuyển qua lại.

- Các thanh đòn sẽ quay bánh xe dẫn hướng sang:

+ Bên phải.

+ Bên trái.

- Bánh xe dẫn hướng quay cùng chiều, tùy thuộc vào chiều quay vành lái.

2. Dẫn động lái

a. Nhiệm vụ

Bộ phận dẫn động lái truyền chuyển động quay từ:

- Vành lái đến cơ cấu lái.

- Cơ cấu lái đến các bánh xe dẫn hướng.

b. Cấu tạo

- Bộ phận dẫn động phía trước gồm:

Trước cơ cấu lái

+ Vành lái.

+ Các trục quay.

=> Nối với nhau bằng khớp các đăng.

- Bộ phận dẫn động phía sau nối đến các bánh xe thông qua:

Sau cơ cấu lái

+ Thanh đòn.

+ Khớp cầu.

c. Nguyên lí hoạt động

- Khi người lái xe quay vành lái, mô men quay được truyền qua các trục và khớp các đăng đến cơ cấu lái.

- Mô men được cơ cấu lái biến đổi và truyền đến bánh xe dẫn hướng để làm chúng quay.

3. Trợ lực lái

a. Nhiệm vụ

Tác dụng giảm nhẹ lực cần tác dụng lên vành lái để điều khiển hướng chuyển động của xe.

b. Cấu tạo

Hệ thống trợ lực lái bằng thủy lực

- Hệ thống trợ lực lái bằng điện đang được sử dụng nhiều trên ô tô con.

- Phổ biến hiện nay là hệ thống trợ lực lái bằng thuỷ lực gồm:

+ Bơm trợ lực.

+ Cụm van phân phối.

+ Các đường ống dẫn dầu.

+ Pít tông xi lanh trợ lực.

c. Nguyên lí làm việc

- Khi xe di chuyển thẳng, dầu từ bơm trợ lực chảy qua ống dẫn áp suất cao và quay lại bơm.

- Khi người lái quay vành lái sang trái:

+ Cụm van phân phối đóng mở các van thuỷ lực.

+ Dầu từ bơm trợ lực tạo lực đẩy pít tông trợ lực sang bên phải.

=> Lực trợ lực kết hợp với lực từ vành lái làm quay bánh xe dẫn hướng sang bên trái.

II. SỬ DỤNG VÀ BẢO DƯỠNG

Sử dụng và bảo dưỡng hệ thống lái

- Hệ thống lái rất quan trọng đối với an toàn chuyển động của ô tô.

- Kiểm tra và bảo dưỡng định kì để duy trì an toàn và tin cậy cho hệ thống lái.

- Theo dõi hệ thống lái để phát hiện tình trạng hoạt động bất thường.

- Các hiện tượng bất thường cần được kiểm tra và khắc phục:

+ Lực điều khiển vành lái nặng.

+ Độ rơ lỏng của vành lái lớn,...

- Công việc kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống lái gồm:

+ Kiểm tra độ mòn của lốp xe và điều chỉnh áp suất lốp.

+ Kiểm tra và thay thế các ống dẫn dầu nếu có dấu hiệu rò rỉ.

+ Kiểm tra độ chặt của các ốc vít và các bộ phận liên kết trong hệ thống lái.