Bài 25. Địa lí ngành lâm nghiệp và ngành thủy sản SVIP

1. Địa lí ngành lâm nghiệp

a. Vai trò

- Đáp ứng nhu cầu về lâm sản đa dạng (gỗ, thực phẩm, dược liệu, nguyên liệu giấy).

- Tạo ra nguồn thu nhập ổn định và cơ hội việc làm cho người dân, đặc biệt ở vùng núi.

- Nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững.

- Bảo tồn đa dạng sinh học.

- Chống xói mòn.

- Điều tiết nguồn nước.

- Giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, thiên tai.

Hình 1: Ngành sản xuất giấy

b. Đặc điểm

- Cây lâm nghiệp có đặc trưng là chu kỳ sinh trưởng kéo dài và tốc độ phát triển chậm.

- Ngành lâm nghiệp bao gồm các hoạt động như trồng rừng, khai thác và chế biến lâm sản, cùng với việc bảo vệ và bảo tồn hệ sinh thái rừng. Các công đoạn khai thác và tái tạo rừng luôn có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.

- Sản xuất lâm nghiệp diễn ra trên diện tích rộng lớn và ở những khu vực có điều kiện tự nhiên rất đa dạng.

c. Hoạt động trồng rừng và khai thác rừng

SẢN LƯỢNG GỖ TRÒN CỦA THẾ GIỚI, GIAI ĐOẠN 1980 – 2019

(Đơn vị: triệu m³)

- Trồng rừng không chỉ tái tạo tài nguyên mà còn bảo vệ môi trường.

- Diện tích rừng trồng toàn cầu ngày càng mở rộng, với các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ, Liên bang Nga và Hoa Kỳ dẫn đầu về diện tích và sản lượng gỗ khai thác.

- Sản lượng gỗ khai thác toàn cầu tăng hàng năm nhưng không đều giữa các năm và giữa các nhóm quốc gia.

2. Địa lí ngành thủy sản

a. Vai trò

- Ngành thủy sản đóng góp lớn vào GDP.

- Cung cấp protein dễ tiêu hóa và nguyên tố vi lượng có lợi cho sức khỏe.

- Là nguyên liệu cho thực phẩm, dược phẩm và xuất khẩu.

- Góp phần tạo việc làm, bảo vệ an ninh quốc gia.

- Phụ phẩm thủy sản dùng làm thức ăn chăn nuôi.

Hình 2: Nghề nuôi trồng và đánh bắt thủy sản

b. Đặc điểm

- Sản xuất thủy sản chịu ảnh hưởng lớn từ mùa vụ, nguồn nước và điều kiện khí hậu.

- Ngành ngày càng áp dụng công nghệ tiên tiến, tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, giúp nâng cao hiệu quả và đảm bảo truy xuất nguồn gốc.

- Hoạt động sản xuất thủy sản kết hợp giữa khai thác, chế biến và nuôi trồng, mang đặc điểm của cả ngành nông nghiệp và công nghiệp.

c. Hoạt động khai thác và nuôi trồng thủy sản

- Khai thác thuỷ sản: Hoạt động đánh bắt các loài thuỷ sản, chủ yếu ở biển và đại dương (ngư trường lớn).

+ Nhu cầu tiêu thụ và công nghệ đánh bắt tăng, sản lượng khai thác ngày càng lớn.

+ Các quốc gia khai thác lớn nhất 2019: Trung Quốc, In-đô-nê-xi-a, Pê-ru, Ấn Độ, Nga, Mỹ, Nhật Bản, Việt Nam,...

- Nuôi trồng thuỷ sản: Phát triển và ngày càng quan trọng.

+ Nuôi ở nước ngọt, lợ và mặn.

+ Hình thức và công nghệ nuôi trồng hiện đại, sản lượng tăng nhanh.

+ Các quốc gia nuôi trồng lớn nhất 2019: Trung Quốc, Ấn Độ, Băng-la-đét, Ai Cập, Na Uy, Nhật Bản, Đông Nam Á,...

Hình 3: Tổng sản lượng thủy sản của các nước trên thế giới năm 2021