Biểu đồ đoạn thẳng SVIP

1. Giới thiệu biểu đồ đoạn thẳng.

Biểu đồ đoạn thẳng thường được dùng để biểu diễn sự thay đổi của một đại lượng theo thời gian. Các thành phần của biểu đồ đoạn thẳng gồm:

⚡Trục ngang biểu diễn thời gian.

⚡Trục đứng biểu diễn đại lượng ta quan tâm.

⚡ Mỗi điểm biểu diễn giá trị của đại lượng tại một thời điểm. Hai điểm liên tiếp được nối với nhau bằng một đoạn thẳng.

⚡Tiêu đề của biểu đồ thường ở trên cùng.

Có thể dùng các biểu tượng khác như dấu chấm tròn, dấu nhân,... để biểu diễn các điểm. 

Ví dụ 1. Các thành phần của biểu đồ đoạn thẳng được biểu diễn như sau:

Trong biểu đồ trên, trục ngang biểu diễn thời gian (năm), trục đứng biểu diễn điểm chuẩn, mỗi điểm biểu diễn số điểm của trường trong từng năm tương ứng.

2. Đọc và phân tích dữ liệu trong biểu đồ đoạn thẳng

Biểu đồ đoạn thẳng giúp ta dễ dàng nhận ra xu thế của đại lượng ta đang quan tâm theo thời gian.

Ví dụ 2. Cho biểu đồ đoạn thẳng biểu diễn nhiệt độ tại Hà Nội trong buổi sáng của một ngày mùa hè.

a) Từ biểu đồ em hãy lập bảng thống kê về nhiệt độ Hà Nội qua từng giờ.

b) Thời gian nào nhiệt độ cao nhất?

c) Thời gian nào nhiệt độ tăng nhiều nhất?

Lời giải

a) Bảng thống kê nhiệt độ Hà Nội:

b) Vào lúc $12$ giờ nhiệt độ cao nhất và bằng $39,7^\circ C$.

c) Lúc $9$ giờ nhiệt độ tăng nhiều nhất và tăng: $34 - 26 = 8\circ C$.

Nhận xét: Độ dốc của biểu đồ đoạn thẳng cho ta biết tốc độ tăng của đại lượng được biểu diễn trong biểu đồ đó.

Ví dụ 3. Cho biểu đồ đoạn thẳng 

a) Biểu đồ cho ta biết thông tin gì?

b) Trong năm 2024, khối nào có học sinh giỏi nhiều hơn?

Lời giải

a) Biểu đồ cho biết số lượng học sinh giỏi của hai khối $8$, $9$ trong $5$ năm từ 2020 đến 2024.

b) Trong năm 2024, khối $9$ có số học sinh giỏi cao hơn khối $8$ vì điểm biểu diễn số học sinh giỏi của khối $9$ ở trên điểm biểu diễn số học sinh giỏi của khối $8$.

Chú ý: Đôi khi người ta biểu diễn nhiều bộ số liệu trên cùng một biểu đồ để dễ so sánh (mỗi đường có chú giải ứng với một bộ số liệu).