Carbohydrate. Glucose và saccharose SVIP

I. KHÁI NIỆM CARBOHYDRATE

Carbohydrate là nhóm hợp chất hữu cơ có chứa các nguyên tố C, H và O. Công thức chung của carbohydrate là C_n(H₂O)_m.

- Các loại carbohydrate phổ biến trong tự nhiên và có nhiều ứng dụng:

II. GLUCOSE VÀ SACCHAROSE

1. Trạng thái tự nhiên và tính chất vật lí

- Glucose (C₆H₁₂O₆) là chất rắn kết tinh không màu, có vị ngọt, tan tốt trong nước. Glucose có nhiều trong trái cây chín (đặc biệt là nho) và máu (cung cấp năng lượng cho tế bào).

- Saccharose (C₁₂H₂₂O₁₁) là tinh thể không màu, vị ngọt, tan tốt trong nước. Saccharose có nhiều trong mía và thốt nốt.

2. Tính chất hóa học

Glucose có thể tham gia phản ứng tráng bạc và phản ứng lên men rượu. Saccharose có thể tham gia phản ứng thủy phân tạo thành glucose và fructose.

a. Phản ứng tráng bạc của glucose 

⚡THÍ NGHIỆM

Bước 1: Thêm từ từ dung dịch NH₃ 5% vào ống nghiệm chứa AgNO₃ 1% và lắc đều đến khi kết tủa tan hết.

Bước 2: Thêm khoảng 1 mL dung dịch glucose 10% vào ống nghiệm, lắc đều. Đặt ống nghiệm vào cốc nước nóng, để yên.

 Sau 10 phút:

Glucose có thể phản ứng với silver nitrate trong dung dịch ammonia tạo thành bạc.

Phản ứng của glucose và silver nitrate được dùng để tráng lên kính trong sản xuất gương.

b. Phản ứng lên men rượu của glucose

Glucose có thể lên men thành ethylic alcohol nhờ enzyme. Phản ứng này được ứng dụng trong sản xuất bia, rượu,...

\(C_6H_{12}O_6\overset{enzyme}{\rarr}2C_2H_5OH+2CO_2\)

c. Phản ứng thủy phân của saccharose

Saccharose có thể bị thủy phân (nhờ acid hoặc enzyme) tạo thành glucose và fructose – hai carbohydrate có cùng công thức phân tử nhưng khác nhau về công thức cấu tạo.

\(C_{12}H_{22}O_{11}+H_2O\overset{enzyme}{\rarr}C_6H_{12}O_6\left(glucose\right)+C_6H_{12}O_6\left(fructose\right)\)

3. Vai trò và ứng dụng của glucose và saccharose 

Glucose và saccharose đóng vai trò cung cấp năng lượng cho cơ thể và có nhiều ứng dụng trong sản xuất thực phẩm, dược phẩm.

a. Vai trò 

- Glucose được tạo ra từ quá trình quang hợp ở thực vật và tiêu hóa carbohydrate ở động vật.

- Glucose và saccharose đóng vai trò cung cấp năng lượng cho tế bào. Tuy nhiên, tiêu thụ quá nhiều glucose và saccharose có thể gây ra một số loại bệnh như béo phì, tiểu đường, tim mạch,…

b. Ứng dụng 

- Glucose là nguyên liệu quan trọng trong sản xuất dược phẩm, thực phẩm, rượu và dùng trong phản ứng tráng bạc.

- Saccharose được sử dụng phổ biến để tăng độ ngọt trong các loại thực phẩm.