Hệ sinh thái SVIP

I. KHÁI QUÁT VỀ HỆ SINH THÁI

1. Khái niệm

Hệ sinh thái là một cấp độ tổ chức sống bao gồm quần xã sinh vật và sinh cảnh, trong đó các thành phần cấu trúc tác động qua lại và gắn bó với nhau như một thể thống nhất tương đối ổn định.

- Ví dụ: Một khu rừng là hệ sinh thái. Giữa các loài sống trong quần xã rừng (cây gỗ, cây bụi, động vật ăn cỏ, thú ăn thịt, nấm, vi khuẩn,...) vừa có quan hệ sinh thái với nhau (hỗ trợ, cạnh tranh) vừa tương tác qua lại với các nhân tố vô sinh của sinh cảnh (ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, chất dinh dưỡng trong đất,...).

- Đặc điểm của hệ sinh thái:

+ Luôn có sự trao đổi vật chất và năng lượng giữa các sinh vật trong quần xã và giữa quần xã với sinh cảnh.

+ Là hệ thống mở, có khả năng tự điều chỉnh.

+ Có sự trao đổi vật chất, năng lượng với các hệ sinh thái khác.

+ Có cơ chế duy trì cấu trúc ở trạng thái cân bằng động.

+ Kích thước các hệ sinh thái rất khác nhau, lớn nhất là sinh quyển.

2. Thành phần cấu trúc

Cấu trúc hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật (sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân giải) và sinh cảnh (các yếu tố khí hậu, các chất vô cơ và các chất hữu cơ).

II. CÁC KIỂU HỆ SINH THÁI TRÊN TRÁI ĐẤT

1. Hệ sinh thái tự nhiên

Hệ sinh thái tự nhiên là hệ sinh thái hình thành và tồn tại trong tự nhiên, ít hoặc không có sự can thiệp của con người.

Rạn san hô là một hệ sinh thái tự nhiên

- Đặc điểm của hệ sinh thái tự nhiên:

+ Số lượng loài lớn.

+ Tính ổn định cao.

+ Sử dụng nguồn vật chất, năng lượng sẵn có trong môi trường.

+ Các thành phần trong hệ tương tác chặt chẽ với nhau và tự điều chỉnh theo các quy luật tự nhiên.

- Hệ sinh thái tự nhiên được chia thành hai nhóm:

+ Hệ sinh thái trên cạn: Rừng nhiệt đới, rừng lá kim, đồng rêu, hoang mạc,...

+ Hệ sinh thái dưới nước: Ao, hồ, sông, biển,...

2. Hệ sinh thái nhân tạo

Hệ sinh thái nhân tạo là hệ sinh thái do con người tạo ra.

Cánh đồng ngô là một hệ sinh thái nhân tạo

- Đặc điểm hệ sinh thái nhân tạo:

+ Số lượng loài ít, chịu sự kiểm soát của con người.

+ Tính ổn định thấp và phụ thuộc vào các tác động của con người.

+ Sử dụng nguồn vật chất, năng lượng sẵn có trong môi trường và các nguồn khác do con người cung cấp.

+ Các thành phần trong hệ tương tác với nhau lỏng lẻo và chịu sự điều chỉnh của con người.