Hệ vận động ở người SVIP

I. SỰ PHÙ HỢP GIỮA CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA HỆ VẬN ĐỘNG

Hệ vận động ở người gồm bộ xương, hệ cơ và khớp xương.

1. Cấu tạo của xương phù hợp với chức năng

Bộ xương người

- Bộ xương người được chia làm ba phần: Xương đầu, xương thân và xương tứ chi. Xương được cấu tạo bởi hai thành phần chính:

+ Chất hữu cơ (protein, lipid,...): Tạo nên tính mềm dẻo cho xương.

+ Chất vô cơ (chủ yếu là calcium): Tạo nên tính rắn chắc cho xương.

2. Cấu tạo của khớp phù hợp với chức năng

- Khớp xương là vị trí các đầu xương tiếp giáp với nhau. Có ba loại khớp cơ bản:

+ Khớp động (khớp khuỷu tay, khớp đầu gối,...): Cử động dễ dàng.

+ Khớp bán động (khớp cột sống, khớp bả vai,...): Cử động hạn chế.

+ Khớp bất động (khớp hộp sọ): Không cử động được.

3. Cấu tạo của cơ vân phù hợp với chức năng

- Cơ bám vào xương → khi cơ co hoặc dãn làm xương cử động.

- Mỗi bắp cơ gồm nhiều bó cơ, mỗi bó sợi cơ gồm nhiều sợi cơ, mỗi sợi cơ gồm nhiều tơ cơ.

Cấu tạo bắp cơ

II. SỰ PHỐI HỢP HOẠT ĐỘNG CỦA CƠ - XƯƠNG - KHỚP

Hệ vận động có chức năng nâng đỡ, bảo vệ, duy trì hình dạng, di chuyển và vận động.

Một số khớp được sắp xếp theo kiểu đòn bẩy giữa các xương → xương chịu được lực lớn khi vận động.

Kéo đồ vật

III. BẢO VỆ HỆ VẬN ĐỘNG

1. Vai trò của thể dục, thể thao với sức khỏe và hệ vận động

Duy trì luyện tập thể dục, thể thao với cường độ phù hợp giúp nâng cao sức khỏe và bảo vệ hệ vận động.

- Hệ thần kinh: Tăng lượng máu và khí oxygen được vận chuyển tới não.

- Hệ tuần hoàn: Tim đập nhanh hơn, máu chảy nhanh hơn.

- Hệ hô hấp: Tăng thể tích khí oxygen khuếch tán vào máu và tốc độ của các cơ hô hấp.

- Hệ vận động:

+ Kích thích sự hình thành tế bào cơ, tăng hấp thụ glucose và oxygen.

+ Kích thích tạo xương và sụn.

+ Tăng tiết dịch khớp và độ bền của dây chằng.

2. Bệnh, tật liên quan đến hệ vận động và cách phòng tránh

Các bệnh, tật liên quan đến hệ vận động bao gồm loãng xương, bong gân, viêm khớp, còi xương, cong vẹo cột sống,...

- Loãng xương:

+ Làm xương giòn, dễ gãy.

+ Nguyên nhân: Cơ thể thiếu calcium và phosphorus.

+ Thường gặp ở người những người cao tuổi.

- Bong gân:

+ Là tình trạng dây chằng bị căng quá mức hoặc bị rách gây đau, giảm hoặc mất khả năng vận động của khớp.

+ Nguyên nhân:

- Viêm cơ:

+ Là tình trạng các mô cơ bị tổn thương.

+ Nguyên nhân: Nhiễm khuẩn.

- Viêm khớp:

+ Là tình trạng các khớp bị tổn thương.

+ Nguyên nhân: Nhiễm khuẩn, rối loạn chuyển hóa, béo phì.

- Tật cong vẹo cột sống:

+ Là tình trạng cột sống bị lệch khỏi tư thế bình thường.

+ Nguyên nhân: Mang vác vật nặng thường xuyên, hoạt động (đi, ngồi, đứng, nằm) không đúng tư thế.

- Cách phòng các bệnh, tật về hệ vận động:

+ Ăn uống đủ chất.

+ Vận động đúng cách.

+ Tắm nắng.

+ Hoạt động đúng tư thế.

+ Luyện tập thể dục, thể thao.