Phát triển bền vững SVIP

I. KHÁI NIỆM PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VÀ MÔI TƯƠNG TÁC GIỮA KINH TẾ - XÃ HỘI - MÔI TRƯỜNG

1. Khái niệm và mục tiêu của phát triển bền vững

Phát triển bền vững là sự phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu hiện tại mà không làm tổn hại đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương lai.

- Mục tiêu của phát triển bền vững bao gồm:

+ Bảo đảm tăng trưởng kinh tế ổn định.

+ Thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội.

+ Khai thác và sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên.

+ Bảo vệ và nâng cao chất lượng môi trường sống.

2. Mối tương tác giữa kinh tế - xã hội - môi trường trong quá trình phát triển

Phát triển bền vững cần tập trung vào ba lĩnh vực: Kinh tế bền vững, xã hội bền vững và môi trường bền vững.

- Các yếu tố kinh tế, xã hội và môi trường có sự tương tác chặt chẽ và hỗ trợ lẫn nhau:

+ Kinh tế phát triển sẽ tạo ra nguồn lực để phát triển xã hội và có kinh phí để bảo vệ môi trường.

+ Xã hội phát triển sẽ tạo ra lao động và môi trường ổn định để phát triển kinh tế.

+ Môi trường bền vững sẽ tạo ra nguồn lực tự nhiên để đáp ứng các nhu cầu kinh tế và xã hội.

II. PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TRONG MỘT SỐ LĨNH VỰC

1. Khái niệm và vai trò của phát triển nông nghiệp bền vững

Nông nghiệp bền vững là phương thức canh tác theo cách bền vững, đáp ứng được nhu cầu xã hội mà không ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng các nhu cầu đó của các thế hệ tương lai.

Một số vai trò của nông nghiệp bền vững:

- Đối với kinh tế:

+ Đảm bảo an ninh lương thực.

+ Tạo việc làm và thu nhập.

+ Đảm bảo nguyên liệu cho các ngành khác: Dược phẩm, thực phẩm,...

- Đối với xã hội:

+ Thể hiện vai trò của người nông dân.

+ Nâng cao thu nhập cho người lao động.

+ Đảm bảo sức khỏe con người, xóa đói giảm nghèo,...

- Đối với môi trường;

+ Bảo vệ môi trường sống của con người và sinh vật.

+ Khai thác hợp lí tài nguyên, phục hồi hệ sinh thái.

2. Các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường

Để phát triển bền vững, cần hạn chế ô nhiễm môi trường bằng các biện pháp giáo dục và khuyến khích; ngăn ngừa; khắc phục, nâng cao khả năng chịu đựng các tác động xấu lên môi trường.

- Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi tính chất vật lí, hóa học, sinh học của thành phần môi trường đến mức gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của con người, sinh vật và tự nhiên.

- Ba nhóm biện pháp chính giúp hạn chế ô nhiễm môi trường:

+ Giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho cộng đồng, đặc biệt qua các phương tiện thông tin đại chúng.

+ Phát hiện, ngăn chặn và xử lí các hoạt động gây ô nhiễm môi trường bằng cách sử dụng Luật và các quy định chung.

+ Phục hồi môi trường bị tổn hại, đồng thời xây dựng hệ sinh thái mạnh khỏe, đa dạng và bền vững.

3. Vai trò và các biện pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên

Tài nguyên thiên nhiên là nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội, được chia thành ba nhóm: Có khả năng tái tạo, không có khả năng tái tạo và khí hậu. Tùy thuộc vào từng nhóm để sử dụng các biện pháp khai thác phù hợp.

Các biện pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên:

- Nhóm tài nguyên có khả năng tái tạo (sinh vật, nước, đất,...):

+ Đánh giá trữ lượng và khả năng tái tạo.

+ Khai thác theo tốc độ tái tạo. Ví dụ: Khai thác sinh vật cần tránh mùa sinh sản và các con non, không khai thác các loài quý hiếm, nguy cấp,...

- Nhóm tài nguyên không có khả năng tái tạo (khoáng sản):

+ Đánh giá trữ lượng, khả năng và chi phí khai thác.

+ Lập kế hoạch khai thác, tiết kiệm và lâu dài.

- Nhóm tài nguyên khí hậu:

+ Có sức tái tạo gần như vô tận và bất ổn định.

+ Khó khai thác, cần đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Khai thác tài nguyên gió ở tỉnh Ninh Thuận

4. Vấn đề dân số và vai trò của chính sách dân số đối với phát triển bền vững

Dân số tăng nhanh tạo áp lực lên phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. → Cần có chính sách dân số hợp lí, điều chỉnh tỉ lệ sinh và lập kế hoạch hóa gia đình phù hợp.

- Các chính sách dân số cần phải phù hợp với tình trạng dân số của mỗi quốc gia, đề ra các kế hoạch phát triển tương ứng và đảm bảo đáp ứng được nhu cầu lao động.

- Duy trì tỉ lệ sinh thay thế: Trung bình mỗi gia đình có 2 con.

5. Vai trò của giáo dục môi trường đối với phát triển bền vững

Giáo dục môi trường có vai trò tạo ra những công dân có đầy đủ nhận thức, có trách nhiệm và thái độ đúng đắn với môi trường, đồng thời có các kĩ năng hành động vì môi trường.

- Các biện pháp giáo dục môi trường:

+ Tăng cường nhận thức và trách nhiệm cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường.

+ Lồng ghép các nội dung giáo dục môi trường vào các hoạt động trong trường học ở các cấp.

+ Giáo dục môi trường từ các cấp quản lí và đào tạo nhân lực có chuyên môn về môi trường.

6. Học sinh cần làm gì để góp phần phát triển bền vững?

Học sinh có thể góp phần phát triển bền vững thông qua việc trang bị các kiến thức, kĩ năng, có thái độ đúng đắn và có hành động vì sự phát triển bền vững.

Để góp phần phát triển bền vững, học sinh cần:

- Trang bị các kiến thức về môi trường và phát triển bền vững.

- Thể hiện chính kiến và thái độ đúng đắn với môi trường.

- Tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

- Tổ chức các hoạt động tuyên truyền về bảo vệ môi trường, giảm thiểu ô nhiễm và tiết kiệm tài nguyên.