Sóng ngang, sóng dọc, sự truyền năng lượng của sóng cơ SVIP

I. SÓNG NGANG

Sóng ngang là sóng trong đó các phần tử môi trường dao động theo phương vuông góc với phương truyền sóng. Sóng ngang có thể truyền trong chất rắn và bề mặt chất lỏng.

Sự lan truyền dao động của sóng ngang

II. SÓNG DỌC

Sóng dọc là sóng trong đó các phần tử môi trường dao động theo phương trùng với phương truyền sóng. Sóng dọc có thể truyền trong các chất rắn, lỏng và khí.

Sự lan truyền dao động của sóng dọc trên một lò xo

III. QUÁ TRÌNH TRUYỀN NĂNG LƯỢNG BỞI SÓNG

Sóng mang năng lượng từ nguồn đến các phân tử nước, làm chúng dao động tại chỗ quanh vị trí cân bằng chứ không di chuyển theo sóng.

Điều này cho thấy, mọi sóng cơ khác như sóng âm đều mang năng lượng đi xa mà không mang vật chất theo.

IV. SỬ DỤNG MÔ HÌNH SÓNG ĐỂ GIẢI THÍCH MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA ÂM

Nguồn âm dao động làm các phần tử không khí dao động theo phương truyền âm, tạo ra những lớp không khí nén và dãn lệch pha nhau. Sự nén dãn truyền đi tạo thành sóng âm lan tỏa theo mọi hướng.

Khi sóng âm đến tai, nó làm màng nhĩ dao động, giúp ta cảm nhận được âm thanh.

Các lớp không khí nén - dãn lan truyền tạo thành sóng âm

- Biên độ sóng âm càng lớn → Biên độ dao động màng nhĩ lớn → Âm nghe càng to.

- Tần số sóng âm càng lớn → Tần số dao động màng nhĩ lớn → Âm nghe càng cao.
❗ Âm nghe được có tần số từ 20 Hz đến 20 000 Hz.

Em có biết?

Ánh sáng là sóng mang năng lượng và truyền được trong chân không, có các đại lượng đặc trưng như chu kì, tần số, bước sóng và tốc độ. Trong chân không, ánh sáng nhìn thấy có bước sóng từ 0,38 μm đến 0,76 μm.