Tiết 3 - 4 SVIP

1. Chọn 1 trong 2 yêu cầu dưới đây:

a. Đọc thuộc lòng đoạn thơ khoảng 100 chữ trong một bài thơ đã học và trả lời câu hỏi.

M: Bài thơ "Việt Nam quê hương ta" − Nguyễn Đình Thi:

=> Em thích hình ảnh "Đất nghèo nuôi những anh hùng/ Chìm trong máu lửa lại vùng đứng lên" và hình ảnh "Mắt đen cô gái long lanh/ Yêu ai yêu trọn tấm tình thuỷ chung." vì những hình ảnh ấy cho thấy tinh thần kiên cường, bất khuất, lòng yêu nước sâu sắc cùng phẩm chất thuỷ chung, son sắt của con người Việt Nam.

b. Đọc một bài dưới đây và thực hiện yêu cầu.

2. Xác định chủ ngữ, vị ngữ của mỗi câu dưới đây và cho biết câu nào là câu đơn, câu nào là câu ghép.

a. Hoa cà phê có mùi thơm đậm và ngọt nên nó thường theo gió bay đi rất xa.

(Thu Hà)

=> Câu văn trên là câu ghép.

b. Bác rùa đá đang nằm im như một tảng đá, thò đầu ra khỏi mai, lim dim mắt đón nhận từng giọt âm thanh tươi mát của tiếng chim bách thanh.

(Vân Long)

c. Tôi có cảm giác mặt trời sẽ rơi xuống cánh đồng và tôi có thể chạy đến chỗ nó rơi xuống một cách dễ dàng.

(Nguyễn Trọng Tạo)

d. Những buổi trưa hè, tôi nằm trên chiếc võng mắc vào tán cây sau nhà, vừa nghe gió thổi hiu hiu vừa nhìn lên bầu trời ngắm mây bay.

(Lê Văn Trường)

=> Câu văn trên là câu đơn.

3. Trong những câu ghép tìm được ở bài tập 2, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?

4. Đọc câu chuyện dưới đây và thực hiện yêu cầu.

Bà tổ nghề dệt lụa

Truyền thuyết kể lại rằng, Vua Hùng thứ sáu có cô con gái út vô cùng xinh đẹp, dịu dàng tên là Thiều Hoa. Nàng yêu quý muôn loài, từ cành cây, ngọn cỏ đến con chim, con thú nhỏ. Mỗi khi nàng vào rừng, cây nảy lộc, hoa đơm bông, hươu nai, chim chóc chào đón.

Một lần, dự hội thi múa của họ nhà bướm, công chúa Thiều Hoa gặp hàng trăm loại bướm đẹp. Có loại cánh trắng như tuyết, có loại cánh vàng như nắng, có loại cánh đen như nhung,... Nhưng có một con bướm nâu, cánh mốc thếch, dáng bay vụng về, đậu hiền lành ở một chỗ. Qua trò chuyện, công chúa biết được bướm nâu là loài có ích. Bướm nâu sinh ra con tằm, tằm ăn lá dâu, nhả ra những sợi tơ vàng óng, cuộn thành kén. Kén ấy kéo được thành những sợi tơ óng vàng và bền chắc.

Công chúa Thiều Hoa mang bướm nâu ra bãi dâu ven sông Hồng để nuôi. Qua một mùa nắng, những đứa con của bướm nâu kéo tơ kết thành kén vàng. Công chúa còn tìm cách làm ra cái guồng để kéo kén, cái xa để xe tơ, đưa vào khung cửi dệt. Quả nhiên làm ra được một thứ vải mỏng và vàng óng như những dải nắng trời, mùa nóng mặc vào thì mát, mùa rét mặc vào thì ấm. Nàng gọi thứ vải đó là lụa.

Công chúa Thiều Hoa dạy dân trồng dâu, nuôi tằm, dệt lụa. Nghề nuôi tằm, dệt lụa ở Cổ Đô và mười tám trang ấp dọc theo sông Hồng có từ thời đó và truyền mãi cho đến ngày nay.

(Theo Tạ Phong Châu – Nguyễn Quang Vinh – Nghiêm Đa Văn)

* Từ ngữ:

– (Quay) xa: dụng cụ thô sơ quay bằng tay, dùng để kéo sợi, đánh ống,...

– Xe (tơ): làm cho các sợi tơ nhỏ xoắn chặt lại với nhau thành sợi lớn hơn.

– Cổ Đô: địa danh thuộc huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội.

– Trang ấp: làng xóm nhỏ, được lập nên ở nơi mới khai khẩn.

a. Dựa vào đoạn mở đầu câu chuyện, em hãy giới thiệu về công chúa Thiều Hoa.

b. Câu chuyện giải thích thế nào về việc công chúa tìm ra được nghề trồng dâu, nuôi tằm, dệt lụa?

=> Câu chuyện đã giải thích về sự ra đời của nghề trồng dâu, nuôi tằm, dệt lụa như sau: Trong lần dự hội thi múa của họ nhà bướm, nàng biết bướm nâu là loài có ích nên đã mang bướm nâu ra bãi dâu ven sông Hồng để nuôi. Bướm nâu sinh ra con tằm, tằm ăn lá dâu, nhả ra những sợi tơ vàng óng, cuộn thành kén. Kén ấy có thể kéo được thành những sợi tơ vàng óng, bền chắc. Công chúa Thiều Hoa còn tìm cách chế tạo ra cái guồng để kéo kén, cái xa để xe tơ, đưa vào khung cửi dệt, làm ra một thứ vải mỏng, óng vàng. Thứ vải ấy được gọi là lụa.

c. Vải lụa được làm từ tơ tằm đẹp và quý thế nào?

=> Vải lụa được làm từ tơ tằm vừa đẹp, vừa quý:

+ Vải mỏng và có màu vàng óng như những dải nắng trời.

+ Mùa nóng mặc vào thì mát, mùa rét mặc vào thì ấm.

d. Nhờ đâu nghề dệt lụa hình thành ở Cổ Đô và mười tám trang ấp dọc theo sông Hồng?

e. Nêu chủ đề của bài đọc.

=> Chủ đề của bài đọc: ca ngợi người đã sáng tạo ra nghề dệt lụa và những người đã truyền dạy, lưu giữ nghề trồng dâu, nuôi tằm, dệt lụa cho đến ngày nay;...