TRI THỨC NGỮ VĂN
Cách trình bày vấn đề khách quan và cách trình bày vấn đề chủ quan trong văn bản nghị luận
– Văn bản nghị luận cần có sức thuyết phục đối với người đọc, người nghe. Để làm được điều đó, trong cách trình bày vấn đề, người viết cần kết hợp linh hoạt cả cách trình bày khách quan và cách trình bày chủ quan.
– Ví dụ:
– Trong văn bản nghị luận, ranh giới giữa cách trình bày khách quan và chủ quan không phải lúc nào cũng rõ ràng. Nhiều khi, dù người viết lựa chọn lối diễn đạt khách quan, nhưng quan điểm và cảm xúc cá nhân vẫn có thể bộc lộ một cách tinh tế qua từ ngữ giàu sắc thái, hình ảnh gợi cảm, các biện pháp tu từ hay qua những kiểu câu như nghi vấn, cảm thán, khẳng định, phủ định,…
– Ví dụ:
Sống trên cõi đời này, con người ta phải có mục tiêu hoặc tham vọng, nếu không sẽ giống như một con thuyền không có bánh lái, cứ lênh đênh bất định, cho đến khi mắc cạn bên bờ biển của sự thất vọng, thất bại và nhụt chí. Tham vọng của ông Ford vượt quá chiều cao của bản thân, ông ấy muốn tạo ra một thế giới mà mọi người đều có thể sở hữu xe hơi. Những thành tựu mà Ford tạo nên đã chứng minh một tôn chỉ của cuộc đời cha: Sự giàu có tỷ lệ thuận với mục tiêu. Nếu con ôm chí lớn và mục tiêu cao vời, núi tài sản của con sẽ cao ngút trời; nếu con chỉ muốn sống ngày nào hay ngày ấy, vậy thì cuộc đời con sẽ chẳng bao giờ thoát khỏi sự tầm thường.
(Trích 38 lá thư Rockefeller gửi cho con trai, D.Rockefeller, NXB Hồng Đức, 2023)
– Cách trình bày vấn đề khách quan thể hiện ở chỗ tác giả đã chỉ ra một sự thật khách quan, đó là việc người con người "phải có mục tiêu hoặc tham vọng, nếu không sẽ giống như một con thuyền không có bánh lái" và nhắc đến tham vọng của ông Ford (vua xe hơi Henry Ford),...
– Cách trình bày vấn đề chủ quan được thể hiện qua các từ ngữ thể hiện hệ quả của việc sống không có mục đích, cách dùng từ ngữ rất giàu hình ảnh, kết hợp biện pháp so sánh (như một con thuyền không có bánh lái, cứ lênh đênh bất định, cho đến khi mắc cạn bên bờ biển của sự thất vọng, thất bại và nhụt chí), cách so sánh tham vọng của ông Ford (Tham vọng của ông Ford vượt quá chiều cao của bản thân),...
--> Trong trường hợp này, cách trình bày vấn đề khách quan và cách trình bày vấn đề chủ quan được kết hợp khéo léo, nhuần nhuyễn như một thủ pháp nghệ thuật để tăng sức thuyết phục cho văn bản.
