Tri thức Ngữ văn SVIP

TRI THỨC NGỮ VĂN

1. Tìm hiểu về văn bản giới thiệu một danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử

– Về phương diện cấu trúc, văn bản giới thiệu danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử thường được tổ chức thành ba phần rõ ràng:

– Về phương diện hình thức:

+ Văn bản thường được tổ chức một cách rõ ràng với hệ thống đề mục nhằm nhấn mạnh các nội dung trọng tâm.

+ Ngôn ngữ sử dụng có thể có các thuật ngữ chuyên ngành thuộc những lĩnh vực như kiến trúc, lịch sử, địa lí, sinh vật học,…

+ Việc vận dụng từ ngữ giàu giá trị miêu tả và biểu cảm cùng với các yếu tố trực quan như hình ảnh minh họa, sơ đồ hoặc bản đồ chỉ dẫn góp phần nâng cao hiệu quả truyền đạt thông tin và tăng tính thuyết phục cho văn bản.

– Về phương thức trình bày thông tin: Tùy vào mục đích của văn bản, thông tin sẽ được trình bày theo trình tự thời gian, trình tự không gian hoặc dựa trên nguyên tắc phân loại đối tượng – chẳng hạn như phân chia các đặc điểm kiến trúc, tự nhiên, xã hội của danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử. Trong một văn bản giới thiệu danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử, người viết cũng có thể kết hợp nhiều cách trình bày thông tin nhằm truyền tải thông tin chính xác, hệ thống, khoa học; tạo nên sự hứng thú cho người đọc.

– Để giúp người đọc hình dung cụ thể về kiến trúc, cảnh quan cũng như vẻ đẹp tổng thể của đối tượng được giới thiệu, đồng thời tạo hiệu ứng cảm xúc, người viết có thể kết hợp linh hoạt các yếu tố miêu tả, tự sự và biểu cảm trong quá trình trình bày.

2. Tìm hiểu về cách trình bày thông tin theo các đối tượng phân loại 

– Tổ chức theo hình thức phân loại các đối tượng (trình bày thông tin theo nguyên tắc phân loại đối tượng) thường xuất hiện trong một văn bản thông tin.

– Với cách trình bày theo hình thức phân loại đối tượng, văn bản thường có cấu trúc bao gồm: (1) phần giới thiệu khái quát về các đối tượng được phân loại; (2) phần tiếp theo đi vào mô tả chi tiết từng đối tượng cụ thể.

– Ví dụ:

Trình diễn ca Huế là một cuộc tao ngộ giữa các tao nhân mặc khách có hiểu biết về văn hoá và âm nhạc. Buổi biểu diễn không bị lệ thuộc vào quy trình cứng nhắc giữa người thưởng thức và người trình diễn mà có sự hiểu biết lẫn nhau giữa chủ và khách, thể hiện bằng hai phong cách:

   – Biểu diễn truyền thống: người biểu diễn và người thưởng thức có mối quan hệ thân thiết, có quen biết nhau hoặc có nghe về tài nghệ biểu diễn của nhau. Họ cùng ở trong một địa bàn hoặc đến từ các vùng miền khác nhau, am hiểu về ca Huế. Buổi biểu diễn được xen kẽ với các nhận xét, đánh giá, bình phẩm giống như một cuộc tọa đàm nhỏ về nghệ thuật ca Huế.

   – Biểu diễn cho du khách: có người giới thiệu chương trình, quá trình hình thành, phát triển cũng như giá trị của ca Huế với các tiết mục biểu diễn minh hoạ của nghệ nhân. Hình thức này chỉ mới xuất hiện trong khoảng nửa cuối thế kỉ XX, là loại hình biểu diễn ca Huế trong các hội làng, cưới hỏi và sau này, phổ biến trong phục vụ du lịch trên sông Hương.

(Theo Cục Di sản văn hóa, dsvh.gov.vn)

3. Tìm hiểu về bài phỏng vấn

– Bài phỏng vấn là văn bản thông tin, thường gặp ở báo, tạp chí, chương trình truyền hình,...

– Nội dung của một bài phỏng vấn là cuộc trao đổi các thông tin về một chủ đề nhất định. Trong đó, người phỏng vấn đặt câu hỏi, và người được phỏng vấn trả lời, làm rõ các vấn đề liên quan đến chủ đề đó.

– Về cấu trúc, bài phỏng vấn thường được tổ chức thành ba phần cơ bản:

– Về hình thức, bài phỏng vấn có những đặc điểm riêng biệt, bao gồm việc phân biệt câu hỏi và câu trả lời thông qua các ký hiệu, màu sắc, kiểu chữ…; sử dụng câu hỏi mở và các thuật ngữ chuyên ngành, kèm theo số liệu và dữ kiện để thu thập thông tin liên quan đến đối tượng phỏng vấn. Ngoài ra, bài phỏng vấn có thể kết hợp với các phương tiện phi ngôn ngữ như sơ đồ, hình ảnh, bảng biểu để làm nổi bật và minh họa các thông tin quan trọng trong câu trả lời.