1. Phong cách cổ điển, phong cách lãng mạn
Phong cách là tập hợp các đặc điểm mang tính chất độc đáo, ổn định và có giá trị thẩm mĩ trong sáng tác của một tác giả (phong cách tác giả), một trường phái văn học (phong cách trường phái), một giai đoạn lịch sử (phong cách thời đại) hoặc một nền văn học (phong cách dân tộc). Những đặc trưng của phong cách này được thể hiện qua các yếu tố như hệ thống đề tài, tư tưởng, cảm hứng sáng tác, hình tượng nhân vật và các thủ pháp nghệ thuật đặc trưng được sử dụng và ưa chuộng trong mỗi trường hợp.
a. Phong cách cổ điển
Phong cách cổ điển là phong cách nghệ thuật chú trọng đến tính khuôn mẫu, chuẩn mực trong tư tưởng và nghệ thuật. Về tư tưởng, phong cách này đề cao các giá trị đạo lí, lí tưởng sống ổn định. Về nghệ thuật, nó tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thể loại, sử dụng ngôn từ tao nhã và hình ảnh ước lệ tượng trưng. Các điển tích, điển cố cũng thường xuyên được sử dụng để củng cố tính trang trọng và sự gắn kết với truyền thống văn hóa cổ điển.
Ở Trung Quốc và Việt Nam, phong cách cổ điển gắn liền với quan niệm "thiên nhân hợp nhất". Hệ thống ngôn ngữ trong phong cách này giàu tính ước lệ, điển tích, điển cố. Thơ ca thời Đường (Trung Quốc) và phần lớn thơ văn trung đại Việt Nam là những đại diện tiêu biểu của phong cách này.
b. Phong cách lãng mạn
Phong cách lãng mạn đặc trưng bởi việc đề cao cảm xúc, trí tưởng tượng phong phú và sự tự do cá nhân. Phong cách này có xu hướng phá vỡ các quy chuẩn, thể hiện khát vọng giải phóng con người khỏi những ràng buộc xã hội và nghệ thuật, từ đó cho phép cá tính và cảm xúc của tác giả được bộc lộ tự do nhất. Các tác phẩm lãng mạn không chỉ tập trung vào thế giới nội tâm mà còn chú trọng đến cái đẹp của thiên nhiên, cuộc sống và sự tự do trong việc sáng tạo nghệ thuật.
Tại Việt Nam, phong cách lãng mạn phát triển mạnh mẽ từ những năm 1930 – 1945. Trào lưu này không chỉ là sự bứt phá khỏi các khuôn khổ thi luật mà còn là sự thể hiện cá tính sáng tạo mạnh mẽ, khẳng định cái tôi cá nhân trong mỗi tác phẩm.
2. Lịch sử/tiến trình lịch sử văn học
Lịch sử/tiến trình lịch sử văn học là một hệ thống tác giả, tác phẩm với sự hình thành, tồn tại, thay đổi, phát triển qua các thời kì lịch sử, bao gồm: cổ đại, trung đại, hiện đại. Trong từng thời kì, có thể phân chia thành các giai đoạn văn học.
Lịch sử văn học viết của Việt Nam, tính từ thế kỉ X đến nay, gồm văn học trung đại và văn học hiện đại.
– Văn học trung đại Việt Nam thường được chia thành bốn giai đoạn:
+ Giai đoạn từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XV.
+ Giai đoạn từ đầu thế kỉ XVI đến hết thế kỉ XVII.
+ Giai đoạn từ đầu thế kỉ XVIII đến nửa đầu thế kỉ XIX.
+ Giai đoạn nửa cuối thế kỉ XIX.
– Văn học hiện đại Việt Nam được chia thành hai giai đoạn:
+ Giai đoạn đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945.
+ Thời kì Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến nay.
3. Đặc điểm cơ bản của ngôn ngữ trang trọng
Ngôn ngữ trang trọng là loại ngôn ngữ thể hiện sự nghiêm túc, lễ nghi, thường được sử dụng trong các tình huống giao tiếp chính thức, mang tính chất nghi thức. Loại ngôn ngữ này thường xuất hiện trong các văn bản viết (như bài tập, tiểu luận, giáo trình, hợp đồng, báo cáo,...) và các bài nói (như diễn thuyết, bài giảng, ý kiến trong hội thảo,...). Ngôn ngữ trang trọng có những đặc điểm sau:
– Thường sử dụng từ ngữ mang sắc thái trang nghiêm, tôn kính, tao nhã, không sử dụng tiếng lóng hay khẩu ngữ.
– Câu văn thường có cấu trúc đầy đủ, rõ ràng, tránh sự mơ hồ.
