1. Truyện truyền kì
Vào giai đoạn thế kỉ XVI – XVII, truyện truyền kì Việt Nam có sự phát triển mạnh mẽ. Tác phẩm tiêu biểu của thể loại truyện truyền kì giai đoạn này là "Truyền kì mạn lục" của Nguyễn Dữ.
2. Yếu tố kì ảo trong truyện truyền kì, truyện dân gian
Yếu tố kì ảo là những yếu tố mang tính chất kì lạ, phi thường, không có trong hiện thực,... Các yếu tố này được thể hiện qua các sự kiện, cốt truyện, nhân vật, không gian, thời gian và các biện pháp nghệ thuật trong tác phẩm.
Trong truyện truyền kì, thế giới con người hòa quyện và giao thoa với các thế lực siêu nhiên như thánh thần, ma quái, và quỷ dữ. Tuy nhiên, phía sau những tình huống kì ảo và không thực tế, người đọc vẫn có thể nhận ra những vấn đề liên quan đến hiện thực xã hội cũng như thái độ và quan điểm của tác giả với thực tế đời sống đương thời.
Trong truyện dân gian, yếu tố kì ảo được sử dụng nhằm thể hiện quan niệm dân gian về thế giới siêu nhiên hoặc niềm tin vào công lí.
Truyện hiện đại cũng có sử dụng yếu tố kì ảo với mục đích nghệ thuật cụ thể. Một số sáng tác của Nguyễn Tuân như Trên đỉnh non Tản, Xác ngọc lam, Chùa Đàn,... đều có màu sắc kì ảo.
3. Văn tế
Văn tế là loại văn dùng để đọc khi cúng tế người chết. Trong văn học trung đại, đây là thể văn kết hợp nhiều loại yếu tố biểu đạt như tự sự, nghị luận, trữ tình,... Một bài văn tế thường có bốn phần:
– Lung khởi (cảm tưởng khái quát về người quá cố).
– Thích thực (hồi tưởng công đức của người quá cố).
– Ai vãn (than tiếc người chết).
– Kết (nêu cảm nghĩ và mời linh hồn người quá cố về hưởng đồ tế lễ).
Về thể thức, văn tế được viết bằng nhiều thể loại khác nhau, nhưng điển hình nhất là viết bằng thể phú độc vận (một vần) như Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu, Văn tế Phan Chu Trinh của Phan Bội Châu,... Bài văn tế thường có những lời biểu cảm trực tiếp của người đứng tế như: Hỡi ôi!, Ôi!, Ôi thôi thôi!, Đau đớn thay!,...
4. Câu sai logic
Câu sai logic là câu có ngữ nghĩa không phù hợp với logic thông thường. Một số loại câu sai logic thường gặp trong nói và viết có thể kể đến dưới đây.
– Câu có quan hệ ngữ nghĩa giữa các thành phần, các vế không logic do dùng sai từ ngữ liên kết.
Ví dụ: Minh là người hiền lành, chăm chỉ nên rất yêu thương bố mẹ.
Phân tích lỗi: Câu sai logic do dùng sai từ ngữ liên kết "nên" ("hiền lành, chăm chỉ" không phải là nguyên nhân của "rất yêu thương bố mẹ").
Cách sửa:
– Câu chứa các thành phần đẳng lập không cùng phạm trù ngữ nghĩa.
Ví dụ: Nó đã gặp anh ấy hai lần: một lần vào tháng trước, một lần ở Hải Phòng.
Phân tích lỗi:
Cách sửa:
(1) Nó đã gặp anh ấy hai lần: một lần vào tháng trước, một lần vào tháng Tư năm nay.
(2) Nó đã gặp anh ấy hai lần: một lần ở Huế, một lần ở Hải Phòng.
– Câu có các hành động được sắp xếp không theo một trật tự hợp lí.
Ví dụ: Nó thiếp đi và nằm xuống giường.
Phân tích lỗi: Việc sắp xếp các hành động không theo một trật tự hợp lí dẫn đến câu sai logic.
Cách sửa: Nó nằm xuống giường và thiếp đi.
