VIẾT BÀI PHÁT BIỂU TRONG LỄ PHÁT ĐỘNG
MỘT PHONG TRÀO HOẶC MỘT HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI
I. KHÁI NIỆM
– Bài phát biểu trong lễ phát động một phong trào hoặc một hoạt động xã hội bản chất là một văn bản nghị luận.
– Bài phát biểu do một cá nhân đại diện cho một tập thể để hưởng ứng hoặc phát động một phong trào, hoạt động xã hội mang lại lợi ích chung.
II. YÊU CẦU
– Giới thiệu được phong trào hoặc hoạt động xã hội muốn hưởng ứng hoặc phát động.
– Bài viết cần thể hiện được sự quan trọng, cấp thiết của phong trào hay hoạt động.
– Nên có cách mở đầu thu hút người đọc.
– Đưa ra được hệ thống luận điểm mạch lạc, liên kết chặt chẽ, trong đó có sử dụng lí lẽ và bằng chứng thuyết phục để người tiếp nhận có thể hiểu rõ lí do người viết hưởng ứng hay phát động phong trào, hoạt động xã hội đó.
– Nêu được ý kiến trái chiều, sử dụng lí lẽ, bằng chứng phản bác để tăng tính thuyết phục.
– Đan xen các yếu tố thuyết minh và biểu cảm thuyết phục để tăng thêm sức tác động của bài phát biểu.
– Có cách kết thúc gây ấn tượng, thuyết phục người đọc thay đổi nhận thức hoặc hành động.
III. PHÂN TÍCH BÀI VIẾT THAM KHẢO
– Nội dung kêu gọi: Cần có những nỗ lực to lớn hơn để ngăn chặn dịch bệnh HIV / AIDS.
– Đối tượng kêu gọi: Chính phủ các nước, các công ti, nhóm từ thiện, tổ chức phi chính phủ,...
– Luận điểm được sử dụng:
+ Ngân sách dành cho phòng chống HIV đã tăng lên đáng kể.
+ HIV vẫn hoành hành, gây tỉ lệ tử vong cao trên thế giới và chưa có dấu hiệu suy giảm.
+ Lí lẽ và bằng chứng được dùng trong văn bản được trích dẫn xác thực, với các con số cụ thể, kết hợp sử dụng yếu tố biểu cảm để tác động đến tình cảm, cảm xúc của người tiếp nhận.
– Ý kiến trái chiều: Khi phát đi thông điệp về phòng chống HIV / AIDS, Cô-phi An-nan (Kofi Annan) đã tính đến khả năng có người cho rằng: Những thách thức cạnh tranh có ý nghĩa quan trọng hơn và cấp bách hơn; chỉ cần giữ khoảng cách, tránh xa các bệnh nhân AIDS là có thể an toàn.
– Lời kêu gọi của tác giả có thể thu hút được sự quan tâm rộng rãi vì:
+ HIV / AIDS là một vấn đề toàn cầu, ảnh hưởng đến mọi người ở mọi quốc gia và dân tộc.
+ Mọi người đều mong muốn sống trong một môi trường không có HIV / AIDS.
+ Có nhiều tổ chức quốc tế cùng với các quốc gia đang nỗ lực chung để đẩy lùi đại dịch này.
IV. THỰC HÀNH
1. Chuẩn bị viết:
– Bài viết phải gắn với nhu cầu giải quyết những vấn đề bức thiết của đời sống và đòi hỏi sự quan tâm, hưởng ứng của đông đảo công chúng.
2. Tìm ý, lập dàn ý:
a. Tìm ý:
Tự đặt một số câu hỏi theo gợi ý sau để tìm ý:
– Phong trào hoặc hoạt động xã hội mà bạn đề cập trong bài viết hướng đến việc giải quyết vấn đề gì đang ảnh hưởng đến xã hội? Bài viết xuất phát từ góc độ nào và đối tượng bạn muốn hướng đến là ai?
– Tại sao mọi người nên quan tâm đến phong trào hoặc hoạt động mà bạn nêu ra? Sự quan trọng và cấp thiết của vấn đề là gì? Bạn sẽ thuyết phục mọi người tin vào điều đó ra sao?
– Đối tượng mà bài viết hướng đến cần phải làm gì để hưởng ứng hoặc đáp lại lời kêu gọi của bạn?
– Những lí lẽ và bằng chứng nào cần được huy động để chứng minh cho quan điểm?
– Có phải sẽ có ý kiến trái ngược với quan điểm bạn đưa ra? Nếu có, bạn sẽ phản bác như thế nào để củng cố lập luận của mình?
– Có thể thêm các yếu tố thuyết minh, biểu cảm,... để tăng cường sức thuyết phục cho bài viết không?
b. Lập dàn ý:
– Mở bài:
+ Nêu tên phong trào hay hoạt động xã hội mà người viết hưởng ứng hoặc muốn phát động.
+ Trình bày rõ tầm quan trọng, tính cấp bách của phong trào, hoạt động đó.
– Thân bài:
– Kết bài: Đưa ra những câu nói ngắn nhưng mạnh mẽ, thể hiện thông điệp (hưởng ứng hoặc kêu gọi) để kêu gọi người tiếp nhận thay đổi nhận thức hoặc có hành động đáp ứng phù hợp.
3. Viết:
– Bài phát biểu trong một buổi lễ phát động đòi hỏi khả năng thuyết phục và lôi cuốn, vì vậy, phần mở đầu cần phải thu hút sự chú ý ngay lập tức. Các phương pháp phổ biến có thể là đặt câu hỏi gợi mở, kể một câu chuyện ngắn để dẫn dắt vào chủ đề, hoặc trình bày kết quả nghiên cứu kèm theo các số liệu cụ thể. Để thông điệp không bị lãng quên, kết thúc bài phát biểu cần tạo được ấn tượng sâu sắc với người nghe.
– Cần điều chỉnh nội dung sao cho phù hợp với thời gian có sẵn, đảm bảo bài phát biểu không quá dài hoặc quá ngắn. Nếu phát biểu được đọc trực tiếp trong lễ, thời gian cần được quản lý hợp lý; nếu bài phát biểu là văn bản, cần duy trì sự thu hút để người đọc không cảm thấy nhàm chán.
– Ngôn ngữ và cách xưng hô trong bài cần phải phù hợp với đối tượng và mục đích của buổi lễ. Đôi khi, việc sử dụng câu cầu khiến có thể làm tăng sức thuyết phục và sự mạnh mẽ cho lời kêu gọi, giúp khẳng định thông điệp một cách rõ ràng và quyết liệt.
4. Chỉnh sửa, hoàn thiện:
Đọc lại bài viết, đối chiếu với yêu cầu của kiểu bài và dàn ý đã lập để chỉnh sửa, hoàn thiện theo các cách:
+ Kiểm tra lại cấu trúc và nội dung tổng thể của bài viết, đảm bảo rằng văn bản có đủ ba phần và mỗi phần được triển khai đầy đủ, đáp ứng các yêu cầu đã được xác định trong dàn ý và phần Viết.
+ Đảm bảo hệ thống luận điểm và bằng chứng trong bài viết chính xác, đáng tin cậy, phù hợp và đầy đủ, đáp ứng đúng yêu cầu đề ra.
+ Xem xét phong cách viết có đảm bảo tính trang trọng không, sử dụng cách xưng hô phù hợp với vị trí của người viết và đối tượng tiếp nhận, không nên sử dụng các lời kêu gọi mơ hồ hoặc những cụm từ sáo rỗng, lặp lại.
+ Kiểm tra lại lỗi chính tả, việc sử dụng từ ngữ, cấu trúc câu; đồng thời xem xét mạch lạc và sự liên kết giữa các đoạn văn trong bài viết.
