1. Vai trò của DNNN trong quá trình Đổi mới kinh tế

a) Giai đoạn 1986 - 2000: Cải cách bước đầu

• Trước Đổi mới, DNNN chiếm vị trí độc quyền trong nền kinh tế nhưng hoạt động kém hiệu quả.

• Sau 1986, Việt Nam thực hiện khoán quản lý, tăng quyền tự chủ cho DNNN, khuyến khích kinh tế tư nhân phát triển.

• DNNN vẫn giữ vai trò chủ đạo, đặc biệt trong các ngành quan trọng như năng lượng, viễn thông, tài chính, khai khoáng.

b) Giai đoạn 2000 - 2010: Cổ phần hóa và mở rộng thị trường

• Nhà nước đẩy mạnh cổ phần hóa DNNN để nâng cao hiệu quả hoạt động, thu hút vốn đầu tư tư nhân.

• Một số DNNN lớn như Vietcombank, Vinamilk, PVN phát triển mạnh và đóng góp lớn vào GDP.

• Tuy nhiên, vẫn tồn tại tình trạng quản trị kém, tham nhũng, đầu tư dàn trải trong một số DNNN lớn như Vinashin, gây thất thoát tài sản nhà nước.

c) Giai đoạn 2010 - nay: Tái cơ cấu và hội nhập quốc tế

• Chính phủ tiếp tục cải tổ, giảm bớt vai trò của DNNN trong nhiều lĩnh vực, tập trung vào những ngành then chốt như điện lực (EVN), dầu khí (PVN), viễn thông (VNPT).

• Một số DNNN hoạt động hiệu quả, trở thành doanh nghiệp dẫn đầu như Viettel, PV Gas, Vietnam Airlines.

• Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa cạnh tranh được với khu vực tư nhân và doanh nghiệp FDI.

2. Hạn chế của DNNN

• Hiệu quả hoạt động thấp: Một số DNNN kinh doanh kém, thua lỗ kéo dài.

• Quản trị chưa minh bạch: Tình trạng tham nhũng, lợi ích nhóm vẫn tồn tại.

• Cạnh tranh yếu: Chưa thực sự đổi mới sáng tạo, thiếu động lực cạnh tranh với khu vực tư nhân và nước ngoài.

• Sử dụng vốn kém hiệu quả: Nhiều DNNN sử dụng nguồn vốn lớn nhưng không tạo ra giá trị tương xứng.