Câu 1: Những thành tựu tiêu biểu về giáo dục của văn minh Đại Việt:

Văn minh Đại Việt đã đạt được nhiều thành tựu đáng tự hào trong lĩnh vực giáo dục, thể hiện sự coi trọng tri thức và đào tạo nhân tài cho đất nước. Dưới đây là những thành tựu tiêu biểu:

* Sớm hình thành hệ thống giáo dục: Ngay từ thời Lý, nhà nước Đại Việt đã quan tâm đến việc xây dựng nền giáo dục. Năm 1070, Văn Miếu được xây dựng, đánh dấu sự ra đời của một trung tâm văn hóa và giáo dục quan trọng. Năm 1075, khoa thi Minh Kinh bác học đầu tiên được tổ chức, mở đầu cho hệ thống khoa cử chính quy.

* Thành lập Quốc Tử Giám: Năm 1076, Quốc Tử Giám được thành lập, ban đầu dành cho con em quý tộc và quan lại, sau đó mở rộng cho con em thường dân có học lực. Đây được xem là trường đại học đầu tiên của Việt Nam, nơi đào tạo nhân tài cao cấp cho quốc gia.

* Phát triển hệ thống khoa cử: Hệ thống khoa cử ngày càng được hoàn thiện qua các triều đại Lý, Trần, Lê. Các kỳ thi được tổ chức định kỳ, quy củ hơn, với nhiều cấp độ khác nhau (thi Hương, thi Hội, thi Đình). Nội dung thi cử chủ yếu dựa trên kinh sử Nho giáo, nhằm tuyển chọn những người có kiến thức và đạo đức để phục vụ đất nước.

* Xây dựng trường học ở nhiều địa phương: Bên cạnh Quốc Tử Giám ở kinh đô, các triều đại Đại Việt cũng khuyến khích việc xây dựng trường học ở các lộ, phủ, châu, huyện. Các lớp học tư nhân cũng phát triển, góp phần phổ biến giáo dục trong nhân dân.

* Biên soạn sách giáo khoa và các tác phẩm văn hóa, giáo dục: Để phục vụ cho việc dạy và học, nhiều tác phẩm có giá trị đã ra đời, như các bộ sử ký, các tập thơ văn của các nhà nho, các sách về lễ nghi, luật pháp. Điều này cho thấy sự phát triển của văn hóa đọc và ý thức hệ thống hóa tri thức.

* Đào tạo được nhiều nhân tài: Nền giáo dục Đại Việt đã đào tạo ra nhiều nhà chính trị, quân sự, văn hóa, khoa học xuất sắc, đóng góp to lớn vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước qua các thời kỳ lịch sử.

* Ảnh hưởng của Nho giáo: Nho giáo trở thành hệ tư tưởng chủ đạo, chi phối nội dung và phương pháp giáo dục. Điều này góp phần xây dựng một xã hội có trật tự, đề cao đạo đức và trách nhiệm của con người đối với gia đình và đất nước.

Câu 2: Văn Miếu - Quốc Tử Giám có tác động như thế nào đối với văn minh Đại Việt?

Văn Miếu - Quốc Tử Giám có tác động sâu sắc và nhiều mặt đối với sự phát triển của văn minh Đại Việt:

* Trung tâm giáo dục cao cấp: Quốc Tử Giám trở thành trường đại học hàng đầu của quốc gia, nơi đào tạo ra những quan lại, trí thức ưu tú, có vai trò quan trọng trong bộ máy nhà nước và đời sống văn hóa, xã hội.

* Biểu tượng của sự coi trọng giáo dục: Việc xây dựng Văn Miếu để thờ Khổng Tử và các bậc hiền triết, cùng với Quốc Tử Giám, thể hiện sự tôn vinh đạo học, đề cao vai trò của giáo dục và tri thức trong sự phát triển của đất nước. Nó khuyến khích tinh thần học tập trong toàn xã hội.

* Nơi lưu giữ và truyền bá văn hóa: Văn Miếu - Quốc Tử Giám không chỉ là nơi dạy học mà còn là trung tâm văn hóa, nơi lưu giữ các giá trị đạo đức, văn hóa truyền thống của dân tộc, đặc biệt là tư tưởng Nho giáo.

* Góp phần định hình hệ thống giá trị: Nền giáo dục tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã góp phần hình thành nên những chuẩn mực về đạo đức, lối sống, và trách nhiệm công dân trong xã hội Đại Việt.

* Khuyến khích sự cạnh tranh lành mạnh: Hệ thống khoa cử được tổ chức tại Văn Miếu đã tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh trong việc học tập và thăng tiến xã hội, thúc đẩy sự nỗ lực của sĩ tử.

* Di sản văn hóa lịch sử: Cho đến ngày nay, Văn Miếu - Quốc Tử Giám vẫn là một di tích lịch sử văn hóa quan trọng, minh chứng cho truyền thống hiếu học và nền văn minh rực rỡ của Đại Việt. Các bia tiến sĩ tại đây là những tư liệu quý giá, ghi danh những người đỗ đạt và thể hiện sự coi trọng nhân tài của các triều đại.

Tóm lại, Văn Miếu - Quốc Tử Giám không chỉ là một cơ sở giáo dục đơn thuần mà còn là một biểu tượng văn hóa, một trung tâm tinh thần, có tác động to lớn đến sự phát triển của văn minh Đại Việt trên nhiều phương diện.