“Muốn sang thì bắc cầu kiều
Muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy.”

Từ những câu ca dao giản dị ấy đến mái đình, giếng nước, những điệu lý câu hò... – tất cả đều là những mảnh ghép tạo nên bức tranh văn hóa dân tộc Việt Nam phong phú, giàu bản sắc. Văn hóa truyền thống không chỉ là tài sản quý giá của ông cha để lại, mà còn là cội nguồn nuôi dưỡng tâm hồn, nhân cách và bản sắc của mỗi người dân Việt. Thế nhưng, trong nhịp sống hối hả của thời đại số, khi con người ngày càng “toàn cầu hóa” về tư duy và lối sống, những giá trị truyền thống ấy đang dần bị lãng quên. Bởi vậy, gìn giữ và bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống hiện đại không chỉ là trách nhiệm, mà còn là sứ mệnh cao cả của mỗi cá nhân, đặc biệt là thế hệ trẻ hôm nay.

Gìn giữ và bảo vệ giá trị văn hóa truyền thống là hành động trân trọng, bảo lưu và phát huy những nét đẹp văn hóa được hình thành và tích lũy qua bao thế hệ: từ ngôn ngữ, trang phục, ẩm thực, kiến trúc, lễ hội đến nếp sống, đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “kính trên nhường dưới”. Việc gìn giữ không đồng nghĩa với bảo thủ hay khước từ cái mới, mà là sự chọn lọc tinh hoa, tiếp thu hiện đại trên nền tảng giá trị dân tộc. Đó là cách con người khẳng định gốc rễ văn hóa, giữ gìn bản sắc giữa muôn trùng thay đổi của thế giới đương đại.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập toàn cầu mạnh mẽ, văn hóa truyền thống đang đối mặt với nhiều thách thức. Một bộ phận giới trẻ ngày nay có xu hướng sính ngoại, coi thường giá trị dân tộc, chạy theo lối sống phương Tây mà quên mất cội nguồn. Không ít người không biết hát một bài dân ca, không hiểu ý nghĩa của Tết Nguyên Đán, thậm chí không còn sử dụng tiếng Việt chuẩn mực trong giao tiếp thường ngày. Những giá trị truyền thống như áo dài, tiếng Việt, chữ Hán Nôm, trò chơi dân gian, các lễ hội cổ truyền... đang dần bị lãng quên hoặc thương mại hóa, biến tướng theo xu hướng thị trường. Đó là biểu hiện của sự rạn nứt văn hóa nếu chúng ta không kịp thời ý thức và hành động.

Thế nhưng, văn hóa truyền thống chưa bao giờ là thứ lỗi thời. Ngược lại, nó chính là nền tảng tinh thần giúp con người định vị bản thân giữa thế giới đa dạng. Một dân tộc mất gốc văn hóa là một dân tộc dễ bị hòa tan, đánh mất bản sắc. Gìn giữ văn hóa truyền thống là giữ lấy căn cước, là giữ hồn cốt dân tộc trong từng lời ăn tiếng nói, trong mỗi hành vi, lối sống. Đó cũng là cách để Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ văn hóa thế giới bằng chính những giá trị riêng biệt và đáng tự hào.

Là học sinh – thế hệ tiếp nối và sáng tạo tương lai – em ý thức rằng mình cần góp phần bảo vệ văn hóa dân tộc từ những hành động nhỏ bé nhưng thiết thực: học và sử dụng tiếng Việt chuẩn xác, giữ lễ nghĩa trong gia đình – trường học – xã hội, tham gia các hoạt động gìn giữ truyền thống như mặc áo dài, học dân ca, hiểu ý nghĩa ngày lễ tết cổ truyền... Đồng thời, em cũng cần học cách tiếp cận văn hóa hiện đại một cách chọn lọc, không hòa tan, không lai căng. Văn hóa là dòng chảy, nhưng muốn dòng chảy ấy không bị đục lẫn thì mỗi người cần là một “bờ đê” vững chãi bằng ý thức và trách nhiệm.

Có thể nói, trong dòng chảy của hiện đại hóa và toàn cầu hóa, văn hóa truyền thống chính là chiếc la bàn giúp con người không lạc hướng giữa muôn vàn giá trị hỗn độn. Giữ gìn và phát huy những giá trị ấy không phải là níu kéo quá khứ, mà là cách để mỗi chúng ta tự làm giàu bản thân, làm dày dặn hồn cốt dân tộc. Nếu mỗi người biết trân trọng những gì thuộc về cội nguồn, biết tiếp nhận cái mới một cách chọn lọc và tỉnh táo, thì dù xã hội có thay đổi thế nào, bản sắc Việt vẫn sẽ luôn tỏa sáng – bền bỉ, lặng thầm mà rực rỡ. Và chỉ khi ý thức được điều đó, thế hệ trẻ hôm nay mới thật sự xứng đáng là người “giữ lửa” cho những giá trị ngàn đời.

Trong dòng chảy văn học hiện thực trữ tình đầu thế kỷ XX, nhiều nhà thơ đã lên tiếng trước sự đổi thay của xã hội và con người, nhất là sự chuyển mình của nông thôn Việt Nam trong quá trình giao thoa giữa truyền thống và hiện đại. Nguyễn Bính – một hồn thơ “quê mùa” đậm chất dân gian – đã rất tinh tế khi thể hiện nỗi băn khoăn ấy qua bài thơ Chân quê. Trong đó, nhân vật “em” hiện lên là hình ảnh cô gái thôn quê đang dần đánh mất vẻ đẹp mộc mạc, chân chất vì bị cuốn theo lối sống thị thành. Sau chuyến đi tỉnh về, “em” thay đổi từ cách ăn mặc đến phong thái với “khăn nhung, quần lĩnh”, “áo cài khuy bấm” – tất cả đều xa lạ với hình ảnh thân thuộc của “cái yếm lụa sồi”, “cái khăn mỏ quạ” ngày xưa. Trước sự thay đổi ấy, nhân vật “tôi” không trách móc gay gắt mà tha thiết van nài “em hãy giữ nguyên quê mùa”, thể hiện một tình yêu sâu đậm với vẻ đẹp truyền thống. Qua hình ảnh “em”, Nguyễn Bính không chỉ bày tỏ nỗi tiếc nuối trước sự mai một của nét quê mà còn gợi lên tiếng lòng da diết: hãy trân trọng những giá trị bình dị đã làm nên cốt cách tâm hồn Việt.

Tác phẩm Chân quê có một số thông điệp như sau: 

- Chúng ta cần phải có ý thức bảo vệ, giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống của quê hương, dân tộc. 

- Chúng ta cần học được cách sống, ứng xử phù hợp với môi trường sống của mình. 

- Biện pháp tu từ được sử dụng ở đây là ẩn dụ. 

- "Hương đồng gió nội" là nét đặc trưng của vùng quê. Tác giả dùng "hương đồng gió nội" để ẩn dụ cho chất quê chân chất, thật thà, giản dị của em, nhằm nhấn mạnh dường như chỉ sau một ngày đi tỉnh về em đã đánh mất những giá trị văn hóa truyền thống, đặc trưng của con người quê hương mình. 

Trong bài thơ tác giả liệt kê 2 kiểu loại trang phục, lần lượt đại diện cho thành thị (trang phục của tỉnh) và nông thôn (trang phục của quê). 

- Trang phục của tỉnh: khăn nhung, quần lĩnh, áo cài khuy bấm.

- Trang phục của quê: yếm lụa sồi, dây lưng đũi, áo tứ thân, khăn mỏ quạ, quần nái đen. 

Nhan đề Chân quê gợi cho em cảm giác về chất quê mộc mạc, giản dị, chân chất, thật thà của những con người sống ở nông thôn. 

Nhan đề Chân quê gợi cho em cảm giác về chất quê mộc mạc, giản dị, chân chất, thật thà của những con người sống ở nông thôn. 

- Hành động của H là xâm phạm quyền riêng tư và danh dự của M, vi phạm quy định về an toàn thông tin cá nhân trên không gian mạng.

- M có thể nhờ giáo viên hoặc phụ huynh can thiệp để yêu cầu H gỡ bài, đồng thời cảnh báo H về hậu quả pháp lý nếu tiếp tục hành vi này.

- Nếu H vẫn không hợp tác, M có thể báo cáo nội dung vi phạm với nền tảng mạng xã hội hoặc cơ quan có thẩm quyền để được hỗ trợ xử lý.

a.

- Nhận xét:

+ Hành vi của B là xâm phạm quyền đảm bảo an toàn thư tín, điện tín, điện thoại của A.

+ Theo quy định của pháp luật, không ai được tự ý đọc, tiết lộ hoặc phát tán thông tin riêng tư của người khác khi chưa có sự đồng ý.

+ Việc chụp lại màn hình tin nhắn của A và gửi cho C có thể gây ảnh hưởng đến quyền riêng tư và danh dự của A.

+ Nếu tin nhắn có nội dung nhạy cảm, việc lan truyền có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như làm tổn thương tinh thần A, gây hiểu lầm hoặc mâu thuẫn trong quan hệ bạn bè.

- Cách xử lý:

+ Nếu là A, em sẽ yêu cầu B và C xóa hình ảnh tin nhắn, đồng thời nhắc nhở B về quyền riêng tư cá nhân.

+ Nếu B không hợp tác, em có thể báo cáo sự việc với giáo viên hoặc phụ huynh để được hỗ trợ.

+ Nếu là B, em sẽ nhận ra lỗi của mình, xin lỗi A và cam kết không tái phạm.

b.

- Nhận xét:

+ Hành động của H vi phạm quyền được đảm bảo an toàn thư tín vì H đã tự ý mở thư mà không có sự cho phép của người nhận (chú của H).

+ Pháp luật quy định mọi người đều có quyền bảo mật thư từ, việc tự ý mở thư của người khác là hành vi xâm phạm đời tư.

+ Hành vi này thể hiện sự thiếu tôn trọng quyền riêng tư và có thể làm mất lòng tin giữa các thành viên trong gia đình.

- Cách xử lý:

+ Nếu là H, em sẽ nhận lỗi và xin lỗi chú, đồng thời hứa sẽ không tái phạm.

+ Nếu là chú của H, em có thể nhắc nhở H về tầm quan trọng của quyền riêng tư và giải thích tại sao không được tự ý đọc thư của người khác.

+ Nếu thấy một phong thư không phải của mình, cách đúng đắn là giữ nguyên hiện trạng và đưa nó cho người nhận mà không mở ra.