CÂU 1: Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước đầy gian khổ, tuyến đường Trường Sơn không chỉ là con đường huyết mạch nối hậu phương với tiền tuyến, mà còn là nơi hun đúc và tỏa sáng vẻ đẹp tâm hồn của những người lính – những con người mang trong mình lý tưởng cao cả và sức mạnh tinh thần phi thường. Vẻ đẹp ấy trước hết được thể hiện ở tinh thần dũng cảm, sẵn sàng đối mặt với gian khổ, hiểm nguy. Những người lính lái xe Trường Sơn không có kính chắn gió, không có cửa xe, phải vượt qua mưa bom bão đạn, nhưng họ không hề nao núng. Trong hoàn cảnh khốc liệt ấy, họ vẫn giữ vững tay lái, giữ vững ý chí và lòng yêu nước sâu sắc. Không chỉ vậy, vẻ đẹp tâm hồn ấy còn tỏa sáng qua tinh thần lạc quan, yêu đời, bất chấp hoàn cảnh thiếu thốn. Họ biết đùa vui với khó khăn, lấy tiếng cười để xua tan mệt nhọc, biến cuộc sống chiến đấu thành một bài ca tươi trẻ, sôi động. Đặc biệt, tình đồng chí, đồng đội thắm thiết cũng là một điểm sáng nổi bật. Giữa rừng sâu núi thẳm, trong khói lửa chiến tranh, họ luôn chia sẻ từng bữa ăn, giấc ngủ, cùng nhau vượt qua mọi thử thách. Qua hình ảnh những người lính ấy, ta không chỉ thấy được khí phách hào hùng của dân tộc Việt Nam, mà còn cảm nhận được vẻ đẹp nhân văn sâu sắc – vẻ đẹp của những tâm hồn sống vì lý tưởng, vì đồng đội và vì tương lai đất nước.

CÂU 2:

Lắng nghe để thấu hiểu cảm xúc của chính mình – đó là một thông điệp sâu sắc được gửi gắm qua bộ phim hoạt hình nổi tiếng Inside Out (tựa Việt: Những mảnh ghép cảm xúc). Bộ phim nhân hóa những trạng thái cảm xúc như Niềm Vui, Nỗi Buồn, Giận Dữ, Sợ Hãi… để cho thấy rằng mỗi cảm xúc đều có vai trò trong đời sống tinh thần của con người. Từ đó, phim khơi gợi một vấn đề quan trọng: con người cần học cách lắng nghe để thấu hiểu cảm xúc của chính mình – một hành trình nội tâm vừa cần thiết, vừa đầy thử thách trong thế giới hiện đại.

Lắng nghe cảm xúc nghĩa là dành ra những khoảng lặng để quan sát, nhận diện những trạng thái đang diễn ra trong tâm hồn mình – như buồn, vui, giận, sợ – và tìm hiểu xem chúng đến từ đâu, ảnh hưởng đến mình thế nào. Khi hiểu được điều đó, ta mới có thể kiểm soát được cảm xúc và hành vi, từ đó sống cân bằng và lành mạnh hơn. Lắng nghe cảm xúc cũng là bước đầu để con người kết nối với thế giới nội tâm của chính mình – điều mà không phải ai cũng sẵn sàng làm.

Việc thấu hiểu cảm xúc mang lại nhiều giá trị thiết thực. Trước hết, nó giúp ta duy trì một đời sống tinh thần khỏe mạnh và ổn định. Khi nhận diện rõ cảm xúc của bản thân, ta có thể dễ dàng thoát khỏi căng thẳng, lo âu hoặc những rối loạn tâm lý thường gặp trong cuộc sống hiện đại. Hơn nữa, việc lắng nghe cảm xúc giúp ta đưa ra những lựa chọn, quyết định phù hợp với bản thân thay vì sống theo khuôn mẫu hay áp lực từ bên ngoài. Không chỉ vậy, khi hiểu chính mình, ta cũng dễ cảm thông và thấu hiểu cảm xúc của người khác – đây là yếu tố nền tảng của các mối quan hệ bền vững và nhân văn.

Vậy làm sao để lắng nghe và thấu hiểu cảm xúc của chính mình? Trước hết, con người cần sống thật với chính mình, không phủ nhận hay chối bỏ những cảm xúc tiêu cực. Mỗi cảm xúc đều có giá trị và là tín hiệu từ bên trong. Biết tôn trọng cảm xúc cá nhân là cách để ta trở nên mạnh mẽ và trưởng thành. Ngoài ra, chúng ta cũng cần học cách nuôi dưỡng những cảm xúc tích cực như lòng biết ơn, sự yêu thương, tinh thần lạc quan… Những thói quen như viết nhật ký, thiền định, trò chuyện với người đáng tin cậy cũng là những phương pháp hiệu quả để kết nối với cảm xúc cá nhân.

Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện: lắng nghe cảm xúc không có nghĩa là nuông chiều bản thân hoặc hành động bốc đồng theo cảm xúc. Nếu không kiểm soát được cảm xúc, con người dễ rơi vào trạng thái tiêu cực, tự cô lập hoặc thậm chí làm tổn thương người khác. Vì vậy, bên cạnh việc lắng nghe chính mình, ta cũng cần học cách lắng nghe người khác, lắng nghe lý trí, và đặt cảm xúc cá nhân vào bối cảnh chung của cộng đồng để có hành vi ứng xử phù hợp.

Tóm lại, lắng nghe để thấu hiểu cảm xúc bản thân là một kỹ năng quan trọng trong hành trình trưởng thành của mỗi con người. Đó không chỉ là cách để sống sâu sắc và chân thật hơn, mà còn là nền tảng để xây dựng một đời sống tinh thần lành mạnh và những mối quan hệ tốt đẹp. Trong một thế giới ồn ào và vội vã, biết lắng nghe chính mình chính là biết yêu thương bản thân đúng cách

Được thôi, đây là các câu trả lời được mở rộng hơn để làm rõ ý, nhưng vẫn đảm bảo tính mạch lạc:

Câu 1: Dấu hiệu hình thức cơ bản để xác định ngôi kể thứ ba trong đoạn trích là sự vắng mặt của người kể chuyện trong vai trò một nhân vật cụ thể. Mọi diễn biến, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật Nết được trình bày một cách khách quan, thông qua lời kể của một người đứng ngoài dòng chảy của câu chuyện, không trực tiếp tham gia vào các sự kiện.

Câu 2: Hai chi tiết tiêu biểu miêu tả hình ảnh bếp lửa là: "Những cái bếp bằng đất vắt nặn nên bởi bàn tay khéo léo, khói chỉ lan lờ mờ trong cỏ như sương ban mai rồi tan dần, lửa thì đậu lại". Hình ảnh này gợi lên sự ấm áp, giản dị và bàn tay đảm đang của người con gái nơi chiến trường. Chi tiết thứ hai là "Những chiến sĩ hành quân trên Trường Sơn chợt trông thấy một ánh lửa hồng, một mái nhà...". Ánh lửa này không chỉ là nguồn sáng vật chất mà còn là biểu tượng của sự sống, tình người và niềm hy vọng giữa gian khổ.

Câu 3: Tác giả Nguyễn Minh Châu đã sử dụng cách kể chuyện đan xen một cách khéo léo giữa những sự kiện diễn ra ở hiện tại tại trạm phẫu thuật và dòng hồi ức về quá khứ tươi đẹp bên gia đình của nhân vật Nết. Thủ pháp này mang lại nhiều hiệu quả nghệ thuật: khắc họa chân thực và sâu sắc thế giới nội tâm phức tạp của Nết, cho thấy sự giằng xé giữa trách nhiệm với Tổ quốc và nỗi nhớ nhà da diết; thể hiện tư tưởng chủ đạo của đoạn trích về tình cảm gia đình thiêng liêng là động lực mạnh mẽ trong chiến tranh; đồng thời tạo nên sự hấp dẫn, chiều sâu và tính nhân văn cho câu chuyện, giúp người đọc cảm nhận rõ hơn về con người Nết.

Câu 4: Việc sử dụng ngôn ngữ thân mật, mang đậm sắc thái khẩu ngữ trong các câu văn như "Hiên ra đây chị gội đầu nào?", "cái con quỷ này lớn xác chỉ khỏe trêu em!" khi Nết hồi tưởng về gia đình có hiệu quả đặc biệt. Nó tái hiện một cách sinh động và chân thực không khí gia đình ấm áp, đầy ắp tiếng cười và những trò đùa nghịch ngợm. Đồng thời, nó nhấn mạnh tình cảm gắn bó sâu sắc, tự nhiên giữa Nết với em trai và mẹ, làm nổi bật những ký ức bình dị nhưng vô cùng quý giá, trở thành nguồn sức mạnh tinh thần cho cô trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt. Giọng điệu này cũng tạo sự gần gũi, chân thật cho lời kể.

Câu 5: Câu nói đầy nén chịu của Nết: "Không bao giờ tao chịu khóc đâu Dự ạ, lúc xong việc ở đây rồi thì tao sẽ khóc" gợi cho người đọc những suy nghĩ sâu sắc về cách mỗi người đối diện với nghịch cảnh. Nó thể hiện một ý chí kiên cường, khả năng tự chủ cảm xúc mạnh mẽ và tinh thần trách nhiệm cao cả của người lính trong chiến tranh. Nết gạt bỏ nỗi đau cá nhân sang một bên để tập trung hoàn thành nhiệm vụ cứu chữa đồng đội. Câu nói này cũng cho thấy sự trân trọng và ý thức sâu sắc về thời điểm bộc lộ cảm xúc, không phải là sự vô cảm mà là sự dồn nén, chờ đợi thời điểm thích hợp. Nó là minh chứng cho sức mạnh tinh thần to lớn giúp con người vượt qua những thử thách khắc nghiệt nhất của cuộc sống.

I. PHẦN ĐỌC HIỂU

Câu 1. Xác định ngôi kể của người kể chuyện.

Ngôi kể của người kể chuyện trong đoạn trích là ngôi thứ ba. Người kể chuyện không xưng “tôi” mà đứng ngoài câu chuyện, kể lại câu chuyện bằng lời của mình và gọi tên các nhân vật là “bà Ngải”, “Bớt”, “Nở”, “bé Hiên”…

Câu 2. Chỉ ra một số chi tiết về cách ứng xử của chị Bớt trong văn bản cho thấy chị không giận mẹ dù trước đó từng bị mẹ phân biệt đối xử.

Một số chi tiết cho thấy chị Bớt không giận mẹ:

• Khi thấy mẹ đem đồ đến ở cùng, chị rất mừng rỡ.
• Chị nhẹ nhàng nói chuyện để mẹ suy nghĩ kỹ, tránh những tổn thương như từng gặp với chị Nở.
• Khi mẹ buột miệng bày tỏ nỗi ân hận, chị đã vội ôm lấy mẹ và trấn an: “Ô hay! Con có nói gì đâu, sao bu cứ nghĩ ngợi thế nhỉ?”
  → Những chi tiết này thể hiện sự hiểu chuyện, cảm thông và không oán trách mẹ của chị Bớt.

Câu 3. Qua đoạn trích, anh/chị thấy nhân vật Bớt là người như thế nào?

Nhân vật Bớt là một người hiền lành, bao dung, hiếu thảo và giàu lòng vị tha. Dù từng bị mẹ phân biệt đối xử, chị không oán trách mà vẫn vui vẻ đón mẹ về ở cùng, chăm sóc mẹ chu đáo. Chị thấu hiểu hoàn cảnh, không để quá khứ làm tổn thương tình cảm hiện tại. Chị cũng là một người phụ nữ đảm đang, chịu thương chịu khó, vừa lo công việc xã hội, vừa chu toàn việc nhà.

Câu 4. Hành động ôm lấy vai mẹ và câu nói của chị Bớt: “- Ô hay! Con có nói gì đâu, sao bu cứ nghĩ ngợi thế nhỉ?” có ý nghĩa gì?

Hành động ôm mẹ và câu nói ấy thể hiện tấm lòng hiếu thảo, bao dung, sự tha thứ chân thành của chị Bớt dành cho mẹ. Dù từng bị mẹ đối xử bất công, chị không trách móc mà còn an ủi mẹ, giúp mẹ vơi bớt mặc cảm và nỗi day dứt. Đó cũng là biểu hiện của tình cảm mẹ con thiêng liêng, gắn bó không thể tách rời.

Câu 5. Qua văn bản, hãy nêu một thông điệp mà anh/chị thấy có ý nghĩa nhất đối với cuộc sống hôm nay và lí giải tại sao.

Một thông điệp có ý nghĩa nhất từ văn bản là: "Trong gia đình, yêu thương và tha thứ là điều cần thiết để giữ gìn hạnh phúc và sự gắn bó lâu dài."
Thông điệp này rất cần thiết trong xã hội hiện đại, nơi nhiều mối quan hệ gia đình đang dần trở nên rạn nứt do thiếu sự thấu hiểu, sẻ chia. Tình cảm gia đình chỉ thật sự bền vững khi mỗi thành viên biết đặt yêu thương lên trên lỗi lầm, biết thứ tha để cùng nhau vượt qua quá khứ, hướng đến tương lai tốt đẹp hơn.

ll. PHẦN VIẾT

Câu 1 : Viết đoạn văn khoảng 200 chữ

Cảm nhận về vẻ đẹp của bức tranh quê trong đoạn thơ thuộc bài “Trăng hè” – Đoàn Văn Cừ

Trong đoạn thơ trích từ bài Trăng hè, nhà thơ Đoàn Văn Cừ đã vẽ nên một bức tranh quê thanh bình, sâu lắng và đậm chất trữ tình của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Không gian ấy là một đêm hè vắng lặng, tĩnh mịch, nơi từng âm thanh như tiếng võng kẽo kẹt, tiếng thở nhẹ của con chó ngủ lơ mơ cũng trở nên sống động. Ánh trăng ngân lấp lánh rọi xuống tàu cau, hòa quyện với bóng cây lơi lả bên hàng dậu, khiến thiên nhiên như đang say ngủ trong giấc mơ mùa hạ. Nhưng điều làm nên linh hồn của bức tranh không chỉ là cảnh vật mà chính là sự xuất hiện của con người – ông lão nằm chơi giữa sân, thằng bé ngắm bóng con mèo cuộn tròn dưới chân – những hình ảnh quá đỗi mộc mạc, gần gũi và bình yên. Từng câu chữ giản dị nhưng giàu sức gợi đã khơi dậy trong lòng người đọc một cảm xúc êm đềm, một tình yêu tha thiết với quê hương. Qua đó, ta như thấy được nhịp sống yên ả, ấm áp tình người của một miền quê Việt Nam xưa – nơi lưu giữ hồn dân tộc, nơi ai đi xa cũng đau đáu nhớ về.

Câu 2 : Viết bài văn khoảng 600 chữ

Trình bày suy nghĩ về sự nỗ lực hết mình của tuổi trẻ hiện nay

.

Chắc hẳn trong mỗi chúng ta ai cũng từng nghe đến câu nói "Có công mài sắt, có ngày nên kim". Câu nói ấy đã khẳng định giá trị của sự nỗ lực, đặc biệt là sự nỗ lực hết mình của tuổi trẻ hiện nay. Vậy sự nỗ lực hết mình của tuổi trẻ có ý nghĩa như thế nào và chúng ta cần làm gì để phát huy tinh thần đó?

Trước hết, cần hiểu rõ "nỗ lực hết mình" là gì? Đó là sự cố gắng, kiên trì đến cùng để vượt qua mọi thử thách, hoàn thành mục tiêu đã đặt ra. Nỗ lực không chỉ là hành động đơn lẻ mà là cả một quá trình bền bỉ, dốc hết tâm sức để đạt được điều mình mong muốn. Tuổi trẻ ngày nay cần nỗ lực hết mình bởi đây là giai đoạn vàng để học hỏi, trau dồi kiến thức, kỹ năng, đặt nền móng cho tương lai. Sự nỗ lực giúp chúng ta vượt qua khó khăn, thử thách, biến nghịch cảnh thành cơ hội để rèn luyện bản thân. Mỗi lần vấp ngã là một lần trưởng thành, mỗi khó khăn vượt qua là một bước tiến trên con đường chinh phục ước mơ. Nỗ lực còn giúp chúng ta thay đổi và phát triển bản thân, trở thành phiên bản tốt hơn mỗi ngày.

Sự nỗ lực hết mình có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Nó giúp mỗi người khám phá và khai thác tối đa tiềm năng của bản thân, không ngừng cố gắng để vượt qua mọi giới hạn. Khi dốc hết sức lực cho một mục tiêu, chúng ta sẽ nhận ra những khả năng tiềm ẩn mà trước đây chưa từng biết đến. Nỗ lực giúp chúng ta chinh phục những mục tiêu lớn lao của cuộc đời, biến ước mơ thành hiện thực. Thành công không tự nhiên đến, mà là kết quả của quá trình nỗ lực, kiên trì không ngừng nghỉ. Nỗ lực còn truyền đi thông điệp về một thái độ sống tích cực: "Hãy kiên trì bước về phía trước, bóng tối sẽ ở sau lưng bạn". Khi chúng ta nỗ lực, chúng ta lan tỏa nguồn cảm hứng, động lực cho những người xung quanh, cùng nhau xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Mỗi cá nhân nỗ lực hết mình sẽ góp phần tạo ra giá trị vật chất và tinh thần, thúc đẩy sự phát triển của toàn xã hội.

Vậy, làm thế nào để nỗ lực hết mình? Đầu tiên, hãy tự tin nhận ra giá trị riêng của bản thân. Mỗi người là một cá thể độc đáo với những tài năng, sở trường riêng. Hãy khám phá và phát huy những điểm mạnh đó. Bên cạnh đó, không ngừng trau dồi, tích lũy kinh nghiệm sống. Kiến thức, kỹ năng là hành trang quan trọng giúp chúng ta vững bước trên đường đời. Hãy học hỏi từ sách vở, từ thầy cô, bạn bè và từ những trải nghiệm thực tế. Quan trọng nhất, hãy xác định rõ mục tiêu, đam mê của bản thân. Mục tiêu rõ ràng sẽ giúp chúng ta có động lực để cố gắng, vượt qua mọi giới hạn. Đam mê sẽ là ngọn lửa thôi thúc chúng ta không ngừng tiến về phía trước, dù gặp bao khó khăn, thử thách.

Tuy nhiên, cần hiểu rằng nỗ lực, khao khát thành công không có nghĩa là cố chấp theo đuổi những mục tiêu xa vời hoặc đạt được thành công bằng mọi giá. Chúng ta cần có sự tỉnh táo, sáng suốt để lựa chọn con đường đi đúng đắn, phù hợp với năng lực và hoàn cảnh của bản thân. Thành công thực sự là khi chúng ta đạt được mục tiêu bằng sự nỗ lực chân chính, không đánh mất những giá trị đạo đức tốt đẹp.

Tóm lại, sự nỗ lực hết mình là chìa khóa dẫn đến thành công. Mỗi người trẻ cần nhận thức được sức mạnh của sự nỗ lực không ngừng nghỉ, trau dồi tri thức, rèn luyện bản lĩnh vững vàng, đủ nghị lực để không nản chí, đủ niềm tin để vững bước vào tương lai. Bản thân mỗi chúng ta cần biết nỗ lực hết mình để theo đuổi đam mê, đạt được mục tiêu, mục đích sống. Hãy biến sự nỗ lực thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống, để mỗi ngày trôi qua đều ý nghĩa và đáng nhớ.

Câu 1.
Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm.

Câu 2.
Văn bản gợi nhắc đến các tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Andersen như:

• Nàng tiên cá (qua câu: "Em là nàng tiên mang trái tim trần thế / Bởi biết yêu nên đã hoá con người")
• Cô bé bán diêm (qua câu: "Que diêm cuối cùng sẽ cháy trọn tình yêu").

Câu 3.
Việc gợi nhắc đến các tác phẩm của Andersen có tác dụng:

• Gợi không gian huyền ảo, mộng mơ của cổ tích, tăng tính biểu cảm và chiều sâu nghệ thuật cho bài thơ.
• Tạo sự liên tưởng ý nghĩa giữa thế giới cổ tích và hiện thực, giúp người đọc suy ngẫm sâu sắc hơn về tình yêu, sự hi sinh và những khát vọng đẹp đẽ của con người.

Câu 4.
Biện pháp tu từ so sánh trong câu “Biển mặn mòi như nước mắt của em” có giá trị:

• Làm tăng tính hình ảnh, gợi cảm cho câu thơ.
• Gợi lên nỗi buồn sâu lắng, sự hi sinh thầm lặng và khát khao yêu thương mãnh liệt của nhân vật em.
• Đồng thời, thể hiện sự đồng cảm và xót xa của nhân vật trữ tình trước những nỗi đau mất mát.

Câu 5.
Vẻ đẹp của nhân vật trữ tình trong khổ thơ cuối là:

• Giàu lòng yêu thương, bao dung và luôn nâng niu, giữ gìn tình yêu dù trong hoàn cảnh khó khăn.
• Lạc quan, mạnh mẽ và đầy hy vọng, tin rằng tình yêu chân thành sẽ vượt qua mọi thử thách (“Que diêm cuối cùng sẽ cháy trọn tình yêu”).
  => Đó là một vẻ đẹp trữ tình, nhân hậu và đầy chất thơ.

Câu 1.
Thể thơ: Tự do.

Câu 2.
Hai hình ảnh trong đoạn trích cho thấy sự khắc nghiệt của thiên nhiên miền Trung:

• “Trên nắng và dưới cát”
• “Chỉ gió bão là tốt tươi như cỏ”

Câu 3.
Những dòng thơ:
“Miền Trung
Eo đất này thắt đáy lưng ong
Cho tình người đọng mật”
=> Giúp em hiểu rằng miền Trung là một mảnh đất nhỏ hẹp, vất vả, nhưng con người nơi đây lại giàu tình nghĩa, đậm đà và chan chứa yêu thương.

Câu 4.
Thành ngữ được vận dụng: “Nghèo rớt mồng tơi” trong dòng thơ “Mảnh đất nghèo mồng tơi không kịp rớt”.
=> Tác dụng: Tăng tính biểu cảm, sinh động cho ngôn ngữ thơ; làm nổi bật sự nghèo khó, thiếu thốn đến tận cùng của miền Trung – nơi đến cả chiếc lá mồng tơi cũng không kịp rơi vì đói kém, khô cằn.

Câu 5.
Tình cảm của tác giả đối với miền Trung thể hiện qua đoạn trích là:

• Xót xa, thương cảm trước sự nghèo khó, khắc nghiệt của thiên nhiên và cuộc sống con người nơi đây.
• Đồng thời, trân trọng và tự hào trước vẻ đẹp đằm thắm, thủy chung, sâu nặng nghĩa tình của con người miền Trung.
  => Đó là một tình cảm chân thành, sâu sắc và cao đẹp, rất đáng trân trọng.

Câu 1.
Thể thơ: Tự do.

Câu 2.
Trong đoạn trích, nhân vật trữ tình bày tỏ lòng biết ơn đối với: những cánh sẻ nâu, mẹ, trò chơi tuổi nhỏ, và dấu chân bấm mặt đường xa.

Câu 3.
Dấu ngoặc kép trong dòng thơ "Chuyền chuyền một..." miệng, tay buông bắt có công dụng: đánh dấu phần ngôn ngữ được trích dẫn trực tiếp, thể hiện lời nói quen thuộc trong trò chơi dân gian, góp phần tái hiện không khí tuổi thơ hồn nhiên, gợi cảm xúc thân thuộc, gần gũi.

Câu 4.
Hiệu quả của phép lặp cú pháp “Biết ơn...”:

• Tạo nên giọng điệu trữ tình tha thiết, sâu lắng.
• Nhấn mạnh lòng biết ơn chân thành của nhân vật trữ tình với những điều bình dị, thân thương đã góp phần hình thành nên cuộc sống và tâm hồn con người.

Câu 5.
Thông điệp có ý nghĩa nhất đối với em là: Hãy biết trân trọng và biết ơn những điều bình dị quanh ta – từ thiên nhiên, gia đình, tuổi thơ đến những vết chân âm thầm trên hành trình sống. Những điều tưởng như nhỏ bé ấy chính là nền tảng nuôi dưỡng tâm hồn và giá trị con người.