Câu 1 (200 chữ): Viết đoạn văn cảm nhận đặc sắc nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ.

Đoạn thơ của Trương Trọng Nghĩa là một khúc trầm lặng đầy da diết về nỗi nhớ quê và sự đổi thay của làng quê trước dòng chảy hiện đại hóa. Hình ảnh người trữ tình "đi về phía tuổi thơ" là một hành trình trở lại ký ức – nơi lưu giữ bao kỷ niệm gắn bó với làng quê thân thuộc. Nhưng càng đi, càng hiện ra rõ nét nỗi buồn: bạn bè rời làng tha hương, đất đai bạc màu, thanh niên rời ruộng, thiếu nữ thôi hát dân ca, thôi để tóc dài… Những thay đổi ấy không chỉ là sự mất mát về mặt không gian, văn hóa mà còn là nỗi tiếc nuối giá trị truyền thống đang phai nhạt. Nghệ thuật thơ mang đậm chất tự sự, kết hợp ngôn ngữ mộc mạc, hình ảnh chân thực, giọng điệu trầm buồn đã góp phần khắc họa tâm trạng ngậm ngùi và cô đơn của tác giả. Câu thơ kết: “Tôi đi về phía làng / Mang lên phố những nỗi buồn ruộng rẫy…” như một tiếng thở dài đầy ám ảnh, cho thấy tâm hồn nhạy cảm và tình yêu quê hương sâu sắc của nhà thơ.

Câu 2 (600 chữ): Viết bài văn bày tỏ ý kiến về mạng xã hội trong cuộc sống hiện đại ngày nay.

Trong thế giới hiện đại, mạng xã hội đã và đang trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống con người. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, mạng xã hội như Facebook, Instagram, TikTok, Zalo,... không chỉ là công cụ giải trí mà còn là phương tiện giao tiếp, học tập, làm việc và kết nối toàn cầu. Tuy nhiên, bên cạnh những tiện ích to lớn, mạng xã hội cũng đặt ra nhiều thách thức cần được nhìn nhận và sử dụng một cách có trách nhiệm.

Trước hết, không thể phủ nhận vai trò tích cực của mạng xã hội trong đời sống hiện nay. Mạng xã hội giúp con người rút ngắn khoảng cách địa lý, tạo nên một môi trường mở để chia sẻ thông tin, cảm xúc, kết nối bạn bè, gia đình. Hơn thế, trong thời đại chuyển đổi số, mạng xã hội đã trở thành nền tảng kinh doanh, quảng bá thương hiệu, học tập từ xa, cập nhật tin tức nhanh chóng. Nhiều cá nhân có thể thể hiện quan điểm, phát triển bản thân và lan tỏa những giá trị tích cực qua các nền tảng trực tuyến.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, mạng xã hội cũng bộc lộ nhiều hệ lụy đáng lo ngại. Việc quá lạm dụng mạng xã hội khiến nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, trở nên phụ thuộc, sống ảo, đánh mất kết nối thực tế và kỹ năng giao tiếp trực tiếp. Thêm vào đó, mạng xã hội là nơi dễ lan truyền tin giả, thông tin sai lệch, hoặc bị lợi dụng để phát tán các nội dung độc hại, gây tổn thương tinh thần, xâm phạm quyền riêng tư cá nhân. Nhiều người vì không kiểm soát được hành vi trên mạng đã trở thành nạn nhân của bạo lực mạng, trầm cảm, thậm chí là tự tử.

Từ thực tế đó, việc sử dụng mạng xã hội cần đi kèm với nhận thức đúng đắn và trách nhiệm cá nhân. Mỗi người cần biết chọn lọc thông tin, bảo vệ bản thân và tôn trọng người khác khi tham gia không gian mạng. Cần biết điều chỉnh thời gian sử dụng hợp lý để không ảnh hưởng đến học tập, công việc và các mối quan hệ ngoài đời thực. Đồng thời, nhà trường, gia đình và xã hội cần giáo dục kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn, văn minh cho thế hệ trẻ.

Tóm lại, mạng xã hội là con dao hai lưỡi – có thể trở thành công cụ hữu ích nếu được sử dụng đúng cách, nhưng cũng có thể gây tổn hại nếu bị lạm dụng và thiếu kiểm soát. Là người sống trong thời đại số, chúng ta cần tỉnh táo, thông minh và có trách nhiệm để mạng xã hội trở thành một phần tích cực trong cuộc sống hiện đại.

Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản trên.

→ Văn bản được viết theo thể thơ tự do, không bị ràng buộc về số câu, số chữ hay vần điệu, cho phép biểu đạt cảm xúc linh hoạt và phóng khoáng.

Câu 2. Trong văn bản trên, hạnh phúc được miêu tả qua những tính từ nào?

→ Các tính từ miêu tả hạnh phúc trong đoạn thơ: xanh, thơm, im lặng, dịu dàng, vô tư, đầy, vơi.

Câu 3. Anh/Chị hiểu nội dung của đoạn thơ sau như thế nào?

Hạnh phúc
đôi khi như quả
thơm trong im lặng, dịu dàng

→ Đoạn thơ thể hiện quan niệm rằng hạnh phúc đôi khi rất giản dị, như một trái ngọt lan tỏa hương thơm trong sự lặng lẽ, nhẹ nhàng. Hạnh phúc không ồn ào, không khoa trương mà tồn tại một cách âm thầm, gợi cảm giác bình yên và sâu lắng trong tâm hồn. Đó là những khoảnh khắc đời thường nhưng đầy ý nghĩa.

Câu 4. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong đoạn thơ sau:

Hạnh phúc
đôi khi như sông
vô tư trôi về biển cả
Chẳng cần biết mình
đầy vơi

→ Biện pháp so sánh hạnh phúc như sông có tác dụng:

• Làm rõ bản chất hạnh phúc: tự nhiên, tự do, không tính toán.
• Gợi sự bao dung và thản nhiên, hạnh phúc không cần đo đếm đầy – vơi, mà cứ trôi đi nhẹ nhàng, hiến dâng vô điều kiện như dòng sông ra biển.
• Gợi cảm xúc thanh thản, vô cầu, đưa người đọc đến với một quan niệm sâu sắc và nhẹ nhõm về hạnh phúc trong cuộc sống.

Câu 5. Nhận xét quan niệm về hạnh phúc của tác giả được thể hiện trong đoạn trích.

→ Qua đoạn thơ, tác giả Nguyễn Loan thể hiện một quan niệm về hạnh phúc mang tính sâu sắc và triết lý:

• Hạnh phúc là những điều nhỏ bé, tự nhiên, có thể đến bất chợt như lá xanh trong nắng mưa, quả thơm trong lặng lẽ, hay sông trôi về biển cả.
• Hạnh phúc không nhất thiết phải lớn lao hay hiển hiện rõ ràng; đôi khi nó tồn tại trong sự giản dị, âm thầm, và lòng vị tha.
• Đây là quan niệm hướng nội, khiêm nhường và nhân văn, giúp con người biết trân trọng những giá trị bình dị, sống chậm lại để cảm nhận niềm vui sâu xa trong cuộc sống đời thường.

Câu 1:

Nhân vật người họa sĩ trong đoạn trích là một con người có nội tâm phức tạp, mang nhiều chuyển biến sâu sắc trong suy nghĩ và cảm xúc. Ban đầu, ông mang trong mình sự tự cao, tự ái của một nghệ sĩ có tên tuổi. Khi người chiến sĩ xin vẽ chân dung, ông đã lạnh lùng từ chối vì cho rằng đó là yêu cầu không xứng với “phẩm chất nghệ sĩ” của mình. Tuy nhiên, chính sự tận tâm, tận lực và tấm lòng cao đẹp của người chiến sĩ – người đã không quản nguy hiểm cứu ông qua suối, gánh vác hành lý cho ông, thậm chí gác đêm cho ông ngủ – đã khiến người họa sĩ bừng tỉnh. Từ chỗ kiêu ngạo, ông bắt đầu nhìn lại bản thân, nhận ra rằng mình không xứng với sự cao thượng mà người chiến sĩ dành cho. Qua đó, nhân vật người họa sĩ trở nên đáng quý bởi sự biết hối lỗi, dám nhìn thẳng vào sai lầm và trân trọng những con người bình dị. Nguyễn Minh Châu đã xây dựng hình tượng người họa sĩ như một biểu tượng cho hành trình thức tỉnh đạo đức và nhân cách của con người trong cuộc sống.

Câu 2:

Trong thời đại hiện đại, việc thể hiện bản thân đã trở thành một trong những biểu hiện rõ nét nhất của cá tính giới trẻ. Họ không ngần ngại chia sẻ quan điểm, phong cách sống, hay thậm chí là cảm xúc cá nhân trên mạng xã hội, nơi mọi thứ đều có thể được truyền tải nhanh chóng và rộng rãi. Điều này phản ánh tinh thần tự do, dám nghĩ dám làm, và khát vọng được công nhận – những phẩm chất tích cực của tuổi trẻ. Tuy nhiên, cách thể hiện bản thân không phải lúc nào cũng đi kèm với nhận thức đúng đắn. Một bộ phận giới trẻ hiện nay đang chạy theo trào lưu khoe khoang, sống ảo, thể hiện bản thân một cách phô trương, thậm chí lệch chuẩn đạo đức và giá trị. Điều đó không chỉ làm méo mó hình ảnh cá nhân mà còn tạo nên những hệ lụy tiêu cực trong cộng đồng, như việc đua đòi, ganh tị hay đánh mất bản sắc thật sự.

Thể hiện bản thân là quyền cá nhân, nhưng cần được đặt trong khuôn khổ của đạo đức, văn hóa và sự tôn trọng người khác. Mỗi người trẻ nên học cách thể hiện bản thân bằng tri thức, năng lực, sự chân thành và bản lĩnh sống. Thay vì chạy theo hào nhoáng, hãy để tài năng và nhân cách lên tiếng. Tự tin nhưng không tự phụ, cá tính nhưng không cực đoan – đó mới là biểu hiện của một người trẻ hiện đại, văn minh và có trách nhiệm.

Cách thể hiện bản thân phản ánh tầm vóc bên trong của một con người. Giới trẻ hôm nay, nếu biết lựa chọn cách thể hiện đúng đắn, sẽ không chỉ khẳng định được chính mình mà còn góp phần xây dựng một xã hội tiến bộ và nhân văn hơn.

Câu 1. Người kể chuyện trong văn bản trên là người kể toàn tri hay hạn tri?
→ Người kể chuyện là người kể ngôi thứ nhất, hạn tri, chỉ biết và kể lại những gì mình chứng kiến, cảm nhận và suy nghĩ. Nhân vật "tôi" chính là người họa sĩ, tự kể câu chuyện từ góc nhìn cá nhân nên không biết hết suy nghĩ hay hành động của các nhân vật khác.

Câu 2. Chỉ ra thành phần chêm xen trong đoạn văn dưới đây:

“Người chiến sĩ vừa phải "thồ" đống tranh của tôi sau lưng (to và nặng gấp đôi một cái ba lô bình thường của khách đi đường) lại vừa phải mang thêm chiếc ba lô riêng của tôi trước ngực.”

→ Thành phần chêm xen là:
(to và nặng gấp đôi một cái ba lô bình thường của khách đi đường)
Đây là thành phần phụ bổ sung thông tin, được đặt trong dấu ngoặc đơn để làm rõ mức độ nặng của đống tranh.

Câu 3. Khi được người chiến sĩ nhờ vẽ một bức chân dung, người họa sĩ đã có thái độ như thế nào? Vì sao nhân vật này lại có thái độ như vậy?

→ Người họa sĩ đã từ chối và tỏ thái độ lạnh lùng, vì cảm thấy tự ái khi bị yêu cầu vẽ chân dung như một người thợ vẽ truyền thần chứ không phải với tư cách một nghệ sĩ thực thụ.
→ Thái độ ấy xuất phát từ sự kiêu hãnh và cái tôi nghệ sĩ – anh tự cho mình là họa sĩ có tên tuổi, không phải ai muốn vẽ là vẽ. Điều này phản ánh phần nào sự tự cao và định kiến nghề nghiệp của nhân vật ở đầu truyện.

Câu 4. Phân tích tác dụng của điểm nhìn trần thuật trong đoạn văn dưới đây:

“Xưa nay tôi vẫn cho mình là một kẻ cũng biết tự trọng, và cũng biết suy nghĩ... đang được một người dưới tỏ ra độ lượng với mình.”

→ Đoạn văn được kể từ điểm nhìn của nhân vật “tôi” – người họa sĩ, thể hiện một quá trình tự nhận thức, thức tỉnh trong nội tâm.
→ Tác dụng:

• Làm nổi bật sự thay đổi trong suy nghĩ của nhân vật – từ chỗ tự phụ, tự cao, đến lúc nhận ra mình đang được một người “dưới” đối xử với sự bao dung, cao thượng.
• Giúp người đọc thấm thía bài học đạo đức một cách tự nhiên, chân thật qua sự dằn vặt, suy ngẫm nội tâm.
• Tạo nên chiều sâu tâm lý, khiến nhân vật trở nên sống động, gần gũi và giàu tính nhân văn.

Câu 5. Qua văn bản này, em rút ra cho mình bài học gì?

→ Qua văn bản, em rút ra bài học rằng:

• Không nên đánh giá người khác qua địa vị hay hình thức bên ngoài.
• Sự cao quý không nằm ở địa vị mà nằm ở tấm lòng, hành động.
• Hãy sống bao dung, độ lượng, vì đó là biểu hiện của nhân cách lớn.
• Đồng thời, cũng cần biết nhìn lại bản thân, từ bỏ cái tôi kiêu ngạo, để trân trọng những giá trị giản dị nhưng sâu sắc trong cuộc sống.